Dat groente en fruit
gezond is, is niet nieuw, dat weten we al jaren. Deze week kwamen 2 rapporten
naar buiten over de veiligheid van ons voedsel, waaronder groente en fruit. Het
ging over mogelijke ziekteverwekkers en bestrijdingsmiddelen op groente en
fruit. Maar wat ik jammer vind: in deze rapporten zijn de voordelen van groente
en fruit eten niet belicht. En dat is zonde omdat de voordelen van groente en
fruit enorm groot zijn.
Het gaat om de volgende
twee rapporten: het rapport 'Opkomende voedselveiligheidsrisico's' van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV) en
vandaag de tussenevaluatie van de nota 'Gezonde Groei en Duurzame Oogst' door
het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
Om met de eerste te
beginnen. De OVV kaart een terecht punt aan voor wat betreft opkomende
voedselveiligheidsrisico’s. Er zijn diverse ontwikkelingen te benoemen die
mogelijk veiligheidsrisico’s met zich meebrengen zoals internationalisering van
de handel en verdere vergrijzing van de bevolking. Maar ook veranderingen in
ons consumptiepatroon hebben invloed op de veiligheid van ons voedsel. Zoals de
trend naar gemak zoals kant-en-klaar eten. Of de snelle groei van de verkoop
van eten via webshops en apps, en (online) initiatieven om voedsel te delen,
bijvoorbeeld met buurtgenoten.
Risico van rauw voedsel
Specifiek wordt het
risico van het eten van fruit en rauwe groente in het rapport benoemd. Dit deed
mij denken aan de meeting die wij vorige week hebben gehouden bij het
Voedingscentrum met diverse voedselveiligheidsexperts. Tijdens deze meeting
hebben we ook gekeken naar de trend van ‘rauw’ en ‘natuurlijk’. Onze conclusie? Het eten van rauwe dierlijke
producten, zoals rauwe melk en rauw vlees, brengt meer risico met zich mee dan
het eten van fruit en rauwe groente. De meeste voedselinfecties in Nederland
worden veroorzaakt door het eten van dierlijke producten.
Ziekteverwekkers in groente en fruit
In rauwe producten
kunnen ziekteverwekkers zitten, zoals salmonella. Dat geldt voor dierlijke
producten, maar ook voor groente en fruit. Het is nooit steriel en daarom is
het advies om ook met groente en fruit hygiënisch om te gaan. Was het altijd
goed onder stromend water voor je het eet. Gelukkig zien we in Nederland weinig
gevallen van voedselinfecties die veroorzaakt worden door groente en fruit. Ook
analyses die door de overheid of door de sector worden uitgevoerd laten een
lage besmetting zien. Dat neemt niet weg dat we hier altijd waakzaam voor
moeten zijn. In de keten, bijvoorbeeld bij telers, supermarkten, fabrieken,
scholen of ziekenhuizen, maar ook thuis in de eigen keuken.
![]()
Los daarvan: sommige
groente kun je beter niet rauw eten zoals kiemgroente, peulvruchten,
koolsoorten en paddenstoelen. Soms komt dat omdat er schadelijke bacteriën op
kunnen voorkomen, soms omdat er van nature schadelijke stoffen inzitten, zoals
bij champignons en peulvruchten.
Bestrijdingsmiddelen op groente en fruit
Het tweede rapport wat
ik benoem gaat over gewasbescherming. Het aantal groente- en fruitproducten
waar meer bestrijdingsmiddelen op zitten dan wettelijk toegestaan is verder
afgenomen, blijkt uit duizenden analyses. Dat is goed nieuws. Op dit terrein is
ons voedsel veiliger geworden.
De gezondheidsvoordelen van groente en fruit
Een belangrijk aspect
wat verder geen aandacht krijgt in beide rapporten is de gezondheidsvoordelen
van het eten van groente en fruit. De Gezondheidsraad heeft in 2015 hier
uitgebreid naar gekeken en ziet sterk bewijs dat het eten van groente en fruit
veel gezondheidsvoordelen heeft. Eet je er genoeg van, dan verlaag je het risico op hart- en vaatziekten.
Ook is er een verband tussen het eten van groente en een lagere kans op
darmkanker en tussen groene bladgroente en een lagere kans op diabetes type 2
(suikerziekte). Het eten van fruit hangt samen met een lager risico op
diabetes, darmkanker en longkanker.
Kortom, groente en fruit
is goed voor je gezondheid. Alleen wel goed wassen van tevoren.
Meer tips om veilig om te gaan met groente en fruit.
Wieke van der Vossen, Expert voedselveiligheid en etikettering