Het Voedingscentrum plaatst de antwoorden van de partijen zonder redactionele aanpassingen.
Marijke Synhaeve - D66
![]()
Wanneer Nederlanders duurzame en gezonde voedselkeuzes kunnen maken, kunnen zij bijdragen aan de gezondheid van mens en milieu. Wat is jullie standpunt als het gaat om het ondersteunen van inwoners van Nederland bij gezond en duurzaam eten en het aanleren van goede eetgewoontes bij onze kinderen? En hoe zien jullie de verbinding tussen duurzame en gezonde voeding?
D66 vindt dat gezond en duurzaam eten betaalbaar moet zijn voor iedereen. Daarom willen we meer investeren in kringlooplandbouw en de btw op groente en fruit vastzetten op 0%. Dat betalen we uit een heffing op vlees en zuivel. Deze duurzaamheidsbijdrage passen we toe op agrarische producten die niet volgens de juiste duurzaamheidseisen geproduceerd worden. Verder denken we ook aan het belasten van stoffen waarvan bekend is dat ze bijdragen aan de ontwikkeling van obesitas, hart- en vaatziekten en/of diabetes.
Door afspraken te maken met supermarkten, zorgen we ervoor dat er vaker aanbiedingsacties komen voor gezonde producten. De prijs is niet de enige knop waaraan wij willen draaien om gezond eten te stimuleren. De producenten hebben hierin ook een verantwoordelijkheid. Omdat afspraken met producenten over de maximale hoeveelheid zout, suiker en vet in producten de afgelopen jaren te weinig hebben opgeleverd, wil D66 dat er - bij voorkeur in Europees verband - wettelijke verplichtingen worden gemaakt. Ook wil D66 stoppen met kiloknallers voor vlees. Dat betekent: maximaal 25 procent korting op vlees, zoals sinds kort ook geldt voor alcohol.
Gezonde en duurzame voedselkeuzes leer je ook van vroeg af aan. Daarom heeft D66 aandacht voor gezonde voeding vanaf het allereerste moment. En een gezonde start, start ook met gezonde voeding. We ondersteunen ouders met het maken van gezonde keuzes voor hun kinderen, bijvoorbeeld door aandacht voor gezonde kinder- en babyproducten zonder toegevoegde zoetstoffen.
Gezond en duurzaam gaan hand in hand. D66 zet in op een voedselvisie: van boer tot bord. De boer zorgt dat duurzaam en gezond eten geproduceerd wordt door middel van biologische- en kringlooplandbouw. (Rijks)overheden geven het voorbeeld door exclusief duurzame producten in te kopen. Tot slot stelt D66 een gestandaardiseerd duurzaamheidslabel in zodat mensen weten wat ze kopen, en dat het gegarandeerd duurzaam is.
Wat is het standpunt van jullie partij over structureel voedselonderwijs voor alle kinderen op alle basisscholen in Nederland? En wat denkt u van gratis één keer per dag een duurzaam gezonde lunch voor elke basisschoolleerling in Nederland, ook omdat je zo de kansengelijkheid vergroot?
D66 heeft de rijke schooldag opgezet. Die willen we verder uitbreiden, zodat elke leerling de vrijheid krijgt om zich te ontwikkelen en om gezond op te groeien. Op een rijke schooldag kunnen kinderen op school een gezonde maaltijd of hulp bij huiswerk krijgen; precies wat er op die school nodig is. Ook krijgen leerlingen niet alleen les van hun eigen leraar, maar ook sportles, muziekles of theaterles. Zo bieden we elke leerling een springplank voor ontwikkeling.
We stimuleren een gezonde leefstijl en daarmee gezond opgroeien. Een kind krijgt met de rijke schooldag de kans om mee te doen aan sport, cultuur, muziek of hulp bij het maken van huiswerk. Scholen krijgen middelen om andere vakdocenten en professionals in te zetten en werken nauw samen met de kinderopvang, plaatselijke verenigingen en bibliotheken.
Tenslotte, zoals u weet is D66 groot voorstander van gratis schoolmaaltijden voor leerlingen. Daar hebben we veel geld voor gereserveerd, ook voor de komende periode. Want leren op een lege maag staat gelijke kansen in de weg.
Onze Nederlandse voedselomgeving kan gezonder en duurzamer. Om een voorbeeld te geven, 80% van het assortiment in de supermarkt staat niet in de Schijf van Vijf. Ook in andere publieke omgevingen, zoals scholen, sportomgevingen, ziekenhuizen en binnen gemeentes zouden we meer volgens de Schijf van Vijf willen kiezen. Hoe kijkt jullie partij naar het gezonder en duurzamer maken van dergelijke eetomgevingen?
Daar is D66 groot voorstander van. Voor jongeren is het heel gemakkelijk om vanuit school even naar een fastfoodketen te lopen om een ongezonde lunch te halen. Daarom willen wij gemeenten (ruimtelijke) instrumenten geven om meer grip te krijgen op het aanbod aan ongezond eten. En er is uiteraard veel winst te halen in de supermarkt zelf, waar de meeste mensen toch hun eten halen. Daarom wil D66, zoals beschreven in het antwoord op de eerste vraag, afspraken met supermarkten maken om te zorgen dat er vaker aanbiedingsacties komen voor gezonde producten. En omdat afspraken met producenten over de maximale hoeveelheid zout, suiker en vet in producten de afgelopen jaren te weinig hebben opgeleverd, wil D66 dat er - bij voorkeur in Europees verband - wettelijke verplichtingen worden gemaakt. Ook wil D66 stoppen met kiloknallers voor vlees. Dat betekent: maximaal 25 procent korting op vlees, zoals sinds kort ook geldt voor alcohol.
Wat willen jullie het Voedingscentrum nog meegeven?
Mensen zijn pas vrij in een gezonde keuze als ze ook daadwerkelijk weten wat nou gezond en ongezond is. Een belangrijke manier om mensen gezonder te laten eten is door de kennis van mensen over voedsel te vergroten. Dat begint bij goede informatieoverdracht. Wij zijn voorstander om als politiek samen op te trekken met het Voedingscentrum en met andere partners om die kennis zo effectief en begrijpelijk mogelijk over te brengen. Dat kan bijvoorbeeld door de verschillende voedingslabels te combineren tot één helder en overzichtelijke score. Zo zien wij voor het Voedingscentrum een rol weggelegd om binnen de Schijf van Vijf óók rekening te houden met belangrijke factoren als klimaatimpact en duurzaamheid en de effecten hiervan op vlees en vis.