Het mooie van placebo is dat iets wat geen effect zou moeten hebben, toch
een positief effect heeft, omdat we dat geloven. Het tegenovergestelde van placebo is nocebo: iets wat geen effect zou moeten hebben, heeft een negatief effect omdat we dat geloven.
Ik weet niet bij welk van de twee (pla- of no-) het ‘buurvrouw-effect’ het grootste is, maar ik denk dat wanneer je van je buurvrouw hoort dat ze echt last krijgt van zuivel, je zelf je yoghurt heel snel laat staan. Want je wilt natuurlijk nergens last van krijgen. Better safe than sorry.
Voedingshypes kunnen daardoor wel eens een groter effect gaan hebben dan goed voor ons is. Het weglaten van producten die in een gemiddeld Nederlands voedingspatroon al eeuwen lang veel voedingsstoffen leveren, zoals brood en zuivel, betekent dat je van andere voedingsmiddelen een heleboel meer moet gaan eten. Tenzij je het niet erg vindt om last te krijgen van een moeilijke stoelgang, omdat je niet genoeg vezels eet of bloedarmoede krijgt door een vitamine B12-tekort.
Ik ben benieuwd hoe lang het nog duurt voordat er verhalen komen van mensen die echt last van hun gezondheid hebben gekregen, omdat ze jarenlang een voedingsmiddel onterecht hebben gemeden, omdat de buurvrouw ‘last’ kreeg als zij dat at*.
De gemiddelde buurvrouw in Nederland heeft steeds vaker last van diabetes en kanker en dat is pas echt een ‘last’. Waar ze dat van heeft gekregen? Misschien wel van te veel eten, snacks, frisdrank, alcohol… Iemand ooit iets gemerkt na het nuttigen van deze producten?
Astrid Postma-Smeets, oud-expert Voeding en Gezondheid
* Hier bedoel ik natuurlijk niet de mensen waarvan in een ziekenhuis door een reguliere arts is aangetoond dat ze ergens overgevoelig voor zijn.