Dat laatste sneetje brood, een halve komkommer of een pak yoghurt waarvan de houdbaarheidsdatum bijna verloopt: in 2022 verspilden Nederlanders thuis gemiddeld 33,4 kilo eten per persoon, blijkt uit onderzoek van het Voedingscentrum. In vergelijking met vorige metingen nam voedselverspilling deze keer minder hard af. Om voedselverspilling thuis verder terug te dringen is meer actie nodig vanuit de hele voedselketen.
De resultaten komen uit uitgebreid onderzoek naar voedselverspilling in huishoudens van het Voedingscentrum, gefinancierd door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en begeleid door Wageningen University & Research, Rijkswaterstaat en Milieu Centraal.
In de top vijf van meest verspilde producten staan brood en deegwaren (6,2 kilo) op één, gevolgd door groente (4,4 kilo), fruit (4,3 kilo), aardappelen (2,8 kilo) en zuivel (2,8 kilo). Lilou van Lieshout, expert duurzaam eten bij het Voedingscentrum: “Deze productgroepen zorgen samen voor meer dan de helft (61%) van de voedselverspilling in Nederlandse huishoudens. De top vijf is hetzelfde als in 2019. Toch zien we dat brood en zuivel zijn gedaald ten opzichte van 2019 en dat groente en fruit juist zijn gestegen. Deze producten verdienen nog steeds extra aandacht als we voedselverspilling thuis verder willen verminderen.”
Impact op het klimaat
Het verbouwen, verwerken, vervoeren, koelen en warm maken van ons eten heeft grote impact op onder andere het klimaat, landgebruik en waterverbruik. Voor een product op ons bord ligt, zijn er al heel veel grondstoffen en energie ingestoken. Deze investering is voor niks geweest als voedsel niet wordt gegeten. Van Lieshout: “Vooral verspilling van vlees- en zuivelproducten, groenten en broodproducten zorgt voor onnodige uitstoot van veel broeikasgassen. Voedselverspilling voorkomen in de hele keten is een van de meest effectieve oplossingen om broeikasgasuitstoot terug te dringen.”
Op weg naar halvering
Het Voedingscentrum werkt samen met de stichting Samen Tegen Voedselverspilling en partners aan het behalen van het (inter)nationale doel om voedselverspilling te halveren in 2030 ten opzichte van 2015. In 2022 zitten we op de helft van de tijd die we hiervoor hebben. Met een verspilling van 33,4 kilo in 2022 ligt de consument redelijk op schema.
Actie blijft nodig
Sinds 2010 wordt in Nederland elke drie jaar de voedselverspilling van vast voedsel bij Nederlanders thuis gemonitord. Van Lieshout: “De meeste Nederlanders geven aan hun best te doen. Toch zien we dat, in vergelijking met vorige metingen, voedselverspilling deze keer minder afnam. Ondanks dat we wel degelijk de goede kant opgaan, moeten er nog flinke stappen worden gezet. We kunnen allemaal het verschil maken door minder voedsel te verspillen.”
Het Voedingscentrum roept daarom alle Nederlanders op tot actie. Van consumenten en producenten tot supermarkten en overheden. Alleen als we samenwerken kunnen we voedselverspilling thuis nóg effectiever tegengaan. En ons doel voor 2030 halen.
Kleinere portiegroottes en bewaarwijzers
Producenten en supermarkten kunnen bijvoorbeeld meer verantwoordelijkheid nemen voor de verspilling van hun producten bij de consument thuis. Denk aan het aanbieden van kleinere portiegroottes en portieverpakkingen die het mogelijk maken om een deel in gesloten verpakking te bewaren. Ook duidelijkere communicatie over houdbaarheidsdata en bewaarwijzers op verpakkingen kan helpen om verspilling tegen te gaan. Van Lieshout: “Er zijn al producenten die extra informatie op hun verpakking zetten. Bijvoorbeeld een icoon zoals ‘Kijk Ruik Proef’ of een opmerking dat het product vaak nog goed is ná de Ten minste Houdbaar Tot-datum. Dit zijn mooie voorbeelden die de consument helpen om minder te verspillen. Zo worden mensen thuis op het juiste moment op de juiste plek herinnerd.”
Waar ligt jouw winst?
Naast de inzet vanuit onze eetomgeving, moeten we thuis ook aan de bak. Door tijdens het koken, kopen en bewaren meer rekening te houden met voedselverspilling, komen we al dichter bij het doel om in 2030 de helft minder voedsel te verspillen. De grootste winst is te behalen bij de top vijf meest verspilde producten.
Om het doel te halen moeten we gemiddeld 250 gram per persoon per week minder verspillen. Je kunt dan denken aan de volgende porties:
- Drie boterhammen met een voorgesneden plak kaas en een tomaat.
Tip: vries brood direct na aankoop in en haal telkens de boterhammen eruit die je nodig hebt.
of
- Een schaaltje yoghurt en een stuk fruit.
Tip: let op de houdbaarheidsdatums. Kijk, ruik, proef na de Ten minste Houdbaar Tot-datum.
of
- Een aardappel met halve portie vlees en twee opscheplepels groente.
Tip: heb je restjes in huis? Soep, salade, omelet of een roerbakgerecht zijn makkelijke maaltijden om je restjes in te verwerken.
Voor de pers
Het onderzoek naar voedselverspilling is omschreven in het rapport Voedselverspilling bij consumenten thuis in Nederland in 2022. Je vindt het rapport hier.
Deze onderzoeken zijn samen met de Monitor voedselverspilling in Nederland update 2009-2020 en de Versnellingsagenda verminderen voedselverspilling 2022-2025 van Wageningen University & Research door minister Adema van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit aangeboden aan de Tweede Kamer.
Voor meer informatie kun je contact opnemen met onze persafdeling: telefoon 070-3068883 en per mail. Expert duurzaam eten Lilou van Lieshout is beschikbaar voor interviews.
Beeldmateriaal van het onderzoek naar afvalsamenstelling bij consumenten thuis is op aanvraag beschikbaar.