Vandaag concludeert het RIVM in de Volksgezondheid Toekomst Verkenning dat het er niet goed uitziet voor Nederland. Als we zo doorgaan tenminste. Zo zal overgewicht toenemen en zullen bestaande gezondheidsverschillen niet afnemen. Het RIVM roept iedereen op om een steentje bij te dragen aan het keren van de ongezonde trend: overheid, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en burgers.
Het RIVM keek naar 2 generaties: jongeren tussen de 12 en 24 jaar en 50-plussers. Veel jongeren hebben nu al overgewicht, waardoor de kans groter is dat ze dat ook in de toekomst zullen hebben. Nu heeft ongeveer 60% van de 50-plussers overgewicht. In 2050 zal dat in deze groep nog vaker voorkomen. Daarmee komen ook chronische ziekten die met overgewicht te maken hebben vaker voor, zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en bepaalde typen kanker. De druk op de zorg zal dus toenemen.
Gezondheidsverschillen blijven
Overgewicht blijft iets wat via sociaaleconomische omstandigheden en leefstijlvoorkeuren van generatie op generatie wordt doorgegeven. Dit betekent bijvoorbeeld dat mensen met minder inkomen gemiddeld vaker overgewicht hebben en dat dit zo zal blijven. Of denk aan gewoonten en voorkeuren voor bewegen en voedingskeuzes.
In de hele breedte ziet het RIVM dat de gezondheidsverschillen in Nederland niet gaan afnemen. Dit heeft als gevolg dat mensen met een slechtere maatschappelijke positie gemiddeld 14 jaar korter in goede gezondheid leven dan groepen die het beter hebben.
Klimaatstress
Ook de klimaatverandering heeft impact op de (mentale) gezondheid van de Nederlanders. Maar in de verkenning gaat het niet over de invloed die voeding heeft op het klimaat. Alles wat we eten en drinken heeft namelijk impact op het milieu en klimaat.
Uit onderzoek blijkt dat het eten van meer plantaardige eiwitten en minder dierlijke eiwitten winst oplevert voor onze eigen gezondheid en voor de gezondheid van de planeet. Voor een gezonde generatie is het dus belangrijk om ook duurzaam eten blijvend op de kaart te zetten. Gezond en duurzaam eten gaat hand in hand.
Iedereen doet wat
Als we dingen niet structureel anders gaan doen, dan is de kans zeer reëel dat deze voorspellingen uitkomen. Er ligt een heel
pakket aan wetenschappelijk onderbouwde maatregelen klaar en het Voedingscentrum heeft de adviezen voor de
gemeenten,
alle omgevingen waarin er eten wordt aangeboden en natuurlijk voor
ieder individu.
Het is wel belangrijk om de uiteindelijke verantwoordelijkheid nooit bij het individu te leggen. Verreweg de meeste voedselkeuzes maken we namelijk op de automatische piloot. Al het eten om ons heen beïnvloedt onze keuzes sterk. Waar het meeste van ligt en wat makkelijk te pakken is, kiezen mensen eerder. Soms is er zelfs helemaal geen gezondere en duurzamere keuze voorhanden.
![Je ziet hier een jonge man lopen in een ongezonde eetomgeving]()
Mensen zien het soms als betutteling als eetomgevingen gezonder en duurzamer worden gemaakt of als er voedingsadviezen gegeven worden. Dat gevoel kunnen we ons heel goed voorstellen. Iedereen heeft recht om eigen keuzes te maken, ook op gebied van eten en drinken. Tegelijkertijd verleidt de huidige omgeving juist tot ongezond en milieubelastend eten zonder dat je dat door hebt. Je kunt je dus afvragen wat de echte betutteling is.
Na al deze berichtgeving en met de kennis die we hebben, zijn de bezuinigingen op preventie onbegrijpelijk. Een integraal voedselbeleid gericht op het individu én de eetomgeving is cruciaal. Zodat iedereen voedselvaardig is om gezonde en duurzame keuzes te maken, van jongs af aan. En de eetomgeving ons daarbij helpt in plaats van continu tegenwerkt.