Voedingscentrum-app ‘Kies Ik Gezond?’

Producten staan in de Schijf van Vijf als ze positieve effecten hebben op de gezondheid. Producten staan niet in de Schijf van Vijf als ze te veel zout, suiker, transvet of verzadigd vet bevatten of te weinig vezels.

Welke producten staan in de Schijf van Vijf

In de Schijf van Vijf staan de producten die volgens wetenschappelijke inzichten helpen om chronische ziekten te voorkomen en samen voorzien in de voedingstoffen die je nodig hebt. Denk aan eiwitten, goede vetten, koolhydraten, vezels, vitamines en mineralen.

Welke producten staan niet in de Schijf van Vijf

Niet in de Schijf van Vijf staan producten die te veel van minder gunstige voedingstoffen bevatten, namelijk zout, suiker, transvet of verzadigd vet. Of ze bevatten te weinig vezels. De Gezondheidsraad heeft voor voedingstoffen normen opgesteld waaraan je voeding moet voldoen. De criteria zijn zo gemaakt dat als je eet volgens de Schijf van Vijf je beneden de normen voor verzadigd vet, zout en transvet blijft én je de aanbeveling voor vezel haalt.

Criteria per productgroep

Elk product staat ingedeeld in een productgroep. Voorbeelden van productgroepen zijn groente, vis en brood. Voor elke productgroep heeft het Voedingscentrum criteria opgesteld. Voor producten in de Schijf van Vijf geven de criteria aan hoeveel verzadigd vet, transvet, zout en suiker er maximaal in 100 gram van het product mag zitten en hoeveel vezels er minimaal in het product moeten zitten. Sommige producten uit een productgroep staan wel in de Schijf van Vijf, andere producten uit dezelfde productgroep niet. Bijvoorbeeld witbrood staat niet in de Schijf van Vijf omdat er te weinig vezel inzit. Volkorenbrood staat wel in de Schijf van Vijf.

Voor elke productgroep in de Schijf van Vijf zijn deze criteria anders. Bij het opstellen van de criteria zijn verschillende overwegingen gemaakt:

• Wat komt van nature voor in een productgroep? Bijvoorbeeld het criterium voor suiker in melk is gebaseerd op de hoeveelheid suiker dat er van nature in melk zit.
• Is er voor het maken van het product zout of suiker nodig? Bijvoorbeeld voor brood of kaas is zout nodig om het te maken.
• Blijft er voldoende keuze over voor de consument? Voor groente is er bijvoorbeeld heel veel keuze in verse groente en diepvriesgroente zonder zout. We hebben daarom voor groente als criterium gesteld dat er aan groente in de Schijf van Vijf geen zout is toegevoegd. Blikgroenten met toegevoegd zout staat daarom niet in de Schijf van Vijf. In peulvruchten (zoals linzen, kikkererwten, bruine bonen) is er veel minder keuze in ongezouten soorten. Voor peulvruchten is daarom wel een criterium voor zout opgesteld. Peulvruchten in blik of glas die onder het criterium voor zout blijven, staan in de Schijf van Vijf.

Producten met meerdere elementen

Producten die bestaan uit alleen maar Schijf van Vijf-producten staan zelf ook in de Schijf van Vijf. Bijvoorbeeld zilvervliesrijst met linzen of volkorenbrood met noten. Ook voor maaltijden hebben we criteria opgesteld. Een maaltijd die past in de Schijf van Vijf bestaat uit Schijf van Vijf-producten met maximaal 2 kleine toevoegingen buiten de Schijf van Vijf.

Altijd buiten de Schijf van Vijf

Sommige productgroepen staan helemaal buiten de Schijf van Vijf. Dit zijn de productgroepen waarvan de Gezondheidsraad adviseert om er zo min mogelijk van te eten of ze te vervangen door andere producten, zoals suikerhoudende dranken, alcoholische dranken en bewerkt vlees. Ook vallen productgroepen die niet bijdragen aan een gezond voedingspatroon buiten de Schijf van Vijf, zoals koek en snoep.

Meer lezen?

Bekijk de Richtlijnen Schijf van Vijf voor een uitgebreide onderbouwing.

Producten, en dus etiketten willen nog weleens veranderen. Uniek aan deze app is dat de productinformatie afkomstig is van databanken waarin de fabrikanten hun gegevens actueel houden. Wijzigingen worden direct doorgevoerd in de app en zo blijven de gegevens up-to-date.

Heb je een allergie of wil je om een andere reden letten op een ingrediënt? De ingrediëntenchecker van het Voedingscentrum helpt je kiezen. Lees meer over de ingrediëntenchecker of bekijk de video om te zien hoe de ingrediëntenchecker werkt:

Er is nog geen Europese wetgeving waarin is vastgelegd wanneer ‘sporen van’ op het etiket moet staan. Daarom gaan fabrikanten er allemaal anders mee om. Hierdoor kan ‘sporen van’ steeds weer wat anders betekenen en kunnen we er geen betrouwbare uitspraak over doen. Wanneer er wel regels voor komen zal het Voedingscentrum ‘sporen van’ verwerken in de app.

E-nummers staan genoemd onder de ‘Ingrediënten’, dit is verplicht. Soms staan ze genoemd als E-nummers, soms onder hun gewone naam. E330 wordt dan ‘citroenzuur’ en E300 wordt ‘vitamine C’. Zo kunnen er toch E-nummers in een product zitten, ook al staan ze niet zo letterlijk vermeld op de verpakking. Meer informatie over  E-nummers. 

Op onze etiketpagina’s lees je alles over wat er op het etiket staat en wat je hiermee kunt.

Verreweg de meeste producten die je in de grote supermarkten kunt kopen staan in de app. Helaas nog niet alles en er doen een paar supermarkten nog niet volledig mee. Zo heeft de Aldi alleen een deel van het assortiment aangeleverd. Van de Lidl hebben we ongeveer 1.350 producten in de app staan. Deze Lidl-producten zijn handmatig ingevoerd. De Lidl levert zelf helaas geen gegevens aan ons. Daardoor zijn de Lidl-gegevens niet compleet en worden niet dagelijks geüpdatet. Het kan zijn dat etiketinformatie van de Lidl niet meer klopt. Raadpleeg daarom altijd het etiket voor de meest actuele informatie.

Veel producten in de supermarkt staan niet in de Schijf van Vijf. Van sommige producten is dat duidelijk: snoep, koek, en zoute snacks dragen niet bij aan een gezond eetpatroon. Andere producten lijken misschien gezond, maar staan toch niet in de Schijf van Vijf. Denk hierbij aan groente uit pot, macaroni, soep, ontbijtgranen of een maaltijdsalade. Dit is dan bijvoorbeeld omdat er zout of suiker aan is toegevoegd, het product weinig vezels bevat of omdat er veel van de ingrediënten niet in de Schijf van Vijf staan. In deze gevallen is er een gezondere keuze te maken die wel in de Schijf van Vijf staat. De ‘Kies Ik Gezond?’-app biedt alternatieven om het zoeken naar producten die wel in de Schijf van Vijf staan makkelijker te maken. En af en toe iets eten buiten de Schijf van Vijf mag natuurlijk best. 

In de app worden geen persoonsgegevens verwerkt. Er hoeft bijvoorbeeld geen account aangemaakt te worden. We houden wel algemene statistieken bij om het gebruik van de app te kunnen analyseren en de app op die manier te kunnen verbeteren. Deze statistieken zijn niet tot individuen te herleiden.

Dit kan verschillende redenen hebben:

1. Er is te weinig licht. Door de cameralamp op de telefoon aan te zetten kun je dit oplossen.
2. Er is te veel beweging waardoor de camera niet kan scherpstellen. Door het product neer te leggen kun je dit verhelpen.
3. Bij sommige wat oudere toestellen is de camera niet goed genoeg om de streepjescode snel te kunnen scannen. 
4. De internetverbinding via 3G/4G/5G kan het niet goed doen. In sommige supermarkten is de dekking helaas niet optimaal. Sommige supermarkten bieden een wifi-verbinding aan.
5. De wifi-verbinding in de supermarkt doet het niet goed. Dit kan opgelost worden door de wifi-verbinding uit te zetten en over te gaan op het 3G/4G/5G-netwerk.
6. De streepjescode is niet opgebouwd volgens de geldende criteria en wordt niet herkend.

Het is bij ons bekend dat het scannen bij sommige toestellen, die werken met de Android-versie van de app, lastig gaat. Wij werken hard aan een oplossing.