Omschrijving
Allylalkoxybenzenen (fenylethers) zijn aromastoffen die van nature in sommige kruiden en specerijen voorkomen. Aromastoffen veranderen de geur en smaak van een product. Allylalkoxybenzenen vallen onder de plantengifstoffen.
Soorten allylalkoxybenzenen
Tot de allylalkoxybenzenen behoren:
- Estragol (onder andere in anijs, dragon, venkel en basilicum)
- Methyleugenol (onder andere in piment, basilicum, nootmuskaat en dragon)
- Safrol (onder andere in nootmuskaat, kaneel, sassafras en dong quai)
- Myristicine (onder andere in nootmuskaat, foelie, anijs, peper en sassafras)
Gehalte allylalkoxybenzenen
Per kruid of specerij kan het gehalte allylalkoxybenzenen behoorlijk uiteenlopen, als gevolg van verschillen in ras, groeiomstandigheden en bewerking. Kruiden in poedervorm bevatten minder aroma dan de verse of ingevroren vorm. Ze zullen daardoor minder allylalkoxybenzenen bevatten.
Gezondheidseffecten
In de onderstaande tabel staan de gezondheidseffecten van de allylalkoxybenzenen.
Allylalkoxybenzenen werken als een antidepressivum en helpen kramp op te lossen. In hoge dosis zijn ze hallucinogeen. Mogelijke bijwerkingen zijn maagdarmkrampen, overgeven en beven.
Kankerverwekkend?
Uit dierproeven, reageerbuisonderzoek en een enkel onderzoek bij mensen blijkt
dat estragol, methyleugenol en safrol
als zuivere stof genotoxisch zijn. Genotoxisch wil zeggen dat ze het erfelijk
materiaal (DNA) beschadigen. Stoffen die genotoxisch zijn, zijn mogelijk
kankerverwekkend.
Er is nog maar weinig onderzoek gedaan bij mensen en naar het
effect als de stoffen gegeten worden in de vorm van kruiden. Daarom is nog niet
duidelijk of, en zo ja in welke mate, deze stoffen schadelijk zijn voor mensen
die kruiden eten of kruidenthee drinken.
Veiligheid
In zuivere vorm zijn estragol, methyleugenol en safrol voor proefdieren kankerverwekkend. De Europese Unie stelt dan geen
toelaatbare dagelijkse inname (TDI) vast. Om de inname van deze stoffen zo veel mogelijk te beperken mogen estragol, methyleugenol en safrol in de EU niet in geconcentreerde vorm als smaakstof worden toegevoegd. De kruiden waarin ze voorkomen, zoals kaneel, nootmuskaat en anijs, mogen wel aan levensmiddelen worden toegevoegd. De hoeveelheid is dan aan een maximum gebonden.
Maximale hoeveelheden in producten
In de Europese Unie bestaat voor estragol, methyleugenol en safrol een maximum toegelaten gehalte. Dit is vastgelegd in de Europese verordening die gaat over het gebruik van aroma’s in levensmiddelen.
Voedingsadvies
Uit voorzorg gelden de volgende adviezen:
- Gebruik geen pillen, capsules of andere sterk
geconcentreerde producten die gemaakt zijn van kruiden die allylalkoxybenzenen bevatten (anijs, dragon, venkel, basilicum,
piment, nootmuskaat, kaneel, sassafras, dong quai, foelie
en peper), of van de essentiële oliën van deze kruiden. In deze vorm hebben de kruidenpreparaten een hoog
allylalkoxybenzeengehalte en kunnen ze acuut giftig zijn.
- Het normaal gebruik van keukenkruiden
zoals anijs, dragon, venkel, basilicum, piment, nootmuskaat,
kaneel, sassafras, dong quai,
foelie en peper in gerechten is geen probleem. De inname van allylalkoxybenzenen is
dan zeer beperkt.
Voor zwangeren, ouders die borstvoeding geven en baby’s
Kleine baby’s kunnen vrij snel meer allylalkoxybenzenen binnenkrijgen
dan goed voor ze is. Daarom geldt het advies voor zwangeren en voor ouders die borstvoeding geven om geen borstvoedingsthee met venkel
en anijs, venkelthee, anijsthee of kaneelthee te nemen. Geef ook geen
venkelthee, anijsthee of kaneelthee aan baby's, bijvoorbeeld tegen
darmkrampjes. Verder is het advies om geen pillen, capsules of
andere sterk geconcentreerde producten die gemaakt zijn van kruiden die allylalkoxybenzenen bevatten
(anijs, dragon, venkel, basilicum, piment, nootmuskaat, kaneel, sassafras,
dong quai, foelie en peper), of
van de essentiële oliën van deze kruiden. Lees meer over dit advies.
Meer informatie
European Food Safety Authority: www.efsa.europa.eu
Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives (Jacfa)
Europese verordening nr. 1334/2008 inzake gebruik aroma’s in levensmiddelen