Omschrijving
Eerlijke handel wordt ook wel fair trade genoemd. Eerlijke handel wil zeggen dat er open, eerlijke afspraken worden gemaakt tussen koper en verkoper. Zo krijgt een boer een kostendekkende prijs en toegang tot de Nederlandse markt voor zijn producten. Als een product voldoet aan de criteria van eerlijke handel is er geen slavernij of kinderarbeid aan te pas gekomen.
Eerlijke handel zorgt voor markttoegang, een hogere omzet, een groeiend inkomen en advies en ondersteuning van de producenten. Van producenten wordt verwacht dat ze de extra inkomsten gebruiken om hun organisatie te verbeteren en dat ze verantwoord handelen. De inkomsten komen ook ten goede aan de arbeiders die in dienst zijn, de gemeenschap, het onderwijs, de infrastructuur en het milieu.
Eerlijke handel speelt niet alleen in ontwikkelingslanden, maar ook binnen Europa en zelfs in Nederland. In de Millenium doelen hebben 189 landen, waaronder Nederland, afgesproken dat er in 2015 meer eerlijke handel, schuldenverlichting en hulp is voor producenten in ontwikkelingslanden.
In de praktijk blijkt niet alle handel eerlijk. Het verbod op kinderarbeid en slavernij wordt bijvoorbeeld regelmatig overtreden. Bovendien krijgen boeren in ontwikkelingslanden vaak zo weinig betaald voor hun producten dat ze er niet goed hun gezin van kunnen onderhouden.
Aan een Topkeurmerk kun je zien welke producten ‘eerlijk’ zijn en welke niet. Topkeurmerken zijn gekozen door Milieu Centraal in samenwerking met andere experts. Zij tonen de meest betrouwbare en transparante keuzes op het gebied van milieu, dierenwelzijn, mens en werk.
De Topkeurmerken voor eerlijke handel zijn:
Bij de wereldwinkels zijn veel eerlijke producten te koop en de meeste supermarkten hebben een assortiment eerlijke producten, zoals koffie en chocolade.
Zijn biologische producten ook fair trade?
Biologische producten zijn in principe wel geproduceerd volgens de fair trade gedachte, maar garanties zijn er niet. De biologische landbouw moet een goede levenskwaliteit verschaffen en bijdragen aan de afname van armoede, dat staat in wereldwijde afspraken over biologische landbouw. Maar het Europese biologisch-keurmerk kan niet garanderen dat geen slechte arbeidsomstandigheden voorkomen bij de teelt van biologische producten in ontwikkelingslanden.
Controle op keurmerken
Er bestaan organisaties die erop toezien dat voedingsmiddelen met een keurmerk dat terecht dragen. Voor eerlijke handel zijn internationaal afspraken gemaakt door de World Fair Trade Organization. Deze federatie gaat ook over non-food-producten die via eerlijke handel op de markt terecht komen. De controle wordt onder ander uitgevoerd door FLO-CERT.
In Nederland controleert Stichting Max Havelaar of marktpartijen voldoen aan de criteria van eerlijke handel. Naast de keurmerken is er ook een aantal andere noemenswaardige initiatieven op het gebied van eerlijke handel, zoals Solidaridad, Fairfood, Initiatief Duurzame Handel en De Coalitie voor Eerlijke Handel.
Consumptiecijfers
In 2021 stegen de verkopen van producten met het Fairtrade keumerk in Nederland met 11%. Voornamelijk bij chocolade is de groei het hoogst. Er is ook een groei te zien in de verkoopcijfers van de andere eerlijke handel keurmerken. Het Rainforest Alliance keurmerk had in 2020 een procentuele stijging in verkoopcijfers van 41% ten opzichte van 2019.
In 2020 werd 446 miljoen euro aan Rainforest Alliance producten gekocht en 490 miljoen aan Fairtrade.
Er zijn fair trade-afspraken voor verschillende productgroepen. Een aantal belangrijke zijn thee, koffie, cacao, honing, sappen, wijn, vers fruit en groente, gedroogd fruit, noten en kruiden.