Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
sluit
Menu
Zoek

Stap voor stap aan de slag met voedseleducatie in het vo

Wil je aan de slag met voedseleducatie op jouw school? Denk aan lessen over voeding, moestuinieren of koken met je leerlingen. Wij helpen je graag op weg. Volg de 6 stappen op deze pagina en maak van voedseleducatie een succes!

Bij elke stap geven we uitleg en tips. Ook delen we ervaringen van andere docenten. Elke school is anders. Kies de aanpak die bij jouw school past.

Stap 1: Zeg samen ja tegen voedseleducatie

Om voedseleducatie te laten slagen, is het nodig dat het breder onder de docenten (van je vakgroep) en de directie van jouw school gedragen wordt. Dus zorg ervoor dat het ook hún plan wordt.

Tips voor deze stap:

  • Vertel waarom jij het belangrijk vindt om met voedseleducatie aan de slag te gaan op jouw school en hoe het aansluit bij de kerndoelen en visie van de school. Voorbeelden van kerndoelen waar voedseleducatie op kan aansluiten in de onderbouw van het vo zijn 29, 30, 31, 34, 35 en 42. 
  • Vraag aan collega's wat redenen voor hen zijn om voedseleducatie op school in te zetten. Een eigen reden is over het algemeen een sterker overtuigingsmechanisme dan een opgedragen reden. 
  • Laat je inspireren door onderstaande video. Daarin vertellen docenten waarom ze lesgeven over voeding en vertellen de leerlingen wat ze ervan vinden.



  • Vind je het fijn om bij deze stap hulp te krijgen? Dan kun je een Gezonde School-adviseur van de GGD uitnodigen, bijvoorbeeld op een teamdag. 

Ervaring van docenten:
"Iedereen in de school wil de leerling voorop zetten. En aandacht besteden aan voeding helpt de gezondheid van je leerlingen. Daar stond iedereen direct achter. Ook omdat lang niet alle leerlingen (kennis over) gezonde voeding vanuit huis meekrijgen."
"Als docent zie ik dat het nodig is; kinderen komen vaak de school binnen met ongezond eten of zonder ontbijt. Dat maakt het van belang om binnen de school aan te kaarten om hier iets mee te doen."
sluiten
Stap 2: Bepaal wat jullie willen doen aan voedseleducatie

Breng samen in kaart wat jullie eventueel al doen en wat jullie (meer) willen doen aan voedseleducatie. 

Tips voor deze stap:

  • Kies een al bestaand en effectief lespakket. Ga bijvoorbeeld aan de slag met het gratis online lespakket Weet wat je eet of kies een ander kwalitatief goed lespakket uit de CGL database. Je kunt een  Gezonde School-adviseur van de GGD uitnodigen om hierover mee te denken.
  • Vul het lesprogramma (eventueel) verder aan met ervaringsgerichte activiteiten, zoals moestuinieren, koken, een excursie of een bezoek van een deskundige of gastdocent in de klas. Voor een kennismaking daarmee is de Stimuleringsbijdrage Lekker naar buiten! van Jong Leren Eten beschikbaar.
  • Vanuit Jong Leren eten zijn er per provincie  makelaars beschikbaar die kunnen meedenken en advies kunnen geven. Ook deelt JLE verschillende voorbeelden van activiteiten en projecten ter inspiratie.

Ervaring van docenten:
"Wij zijn vanuit verschillende domeinen bezig met voeding. Bij de biologielessen besteden we aandacht aan voedseleducatie en we hebben een gezonde schoolkantine. Ook geven we kooklessen, waarbij we voorafgaand aan het koken een stukje theorie behandelen."
"Wij hebben gevraagd aan de leerlingen wat ze zouden willen doen aan voedseleducatie. Die gaven aan dat ze graag zouden willen koken. Dus hebben we besloten om dat te gaan doen."

sluiten
Stap 3: Maak voeding onderdeel van bestaande lessen

Bespreek met collega’s hoe je de gekozen onderwijsactiviteiten over voeding kunt inbedden in bestaande lessen. Hoe sluit het bijvoorbeeld aan bij de onderwerpen van biologie (spijsvertering), verzorging (koken), Zorg & Welzijn, Lichamelijke Opvoeding en mentorles. 

Tip voor deze stap:

  • Het lespakket Weet wat je eet sluit aan bij onderwerpen als spijsvertering, duurzaamheid en koken.

Ervaring van een docent:
"Het lespakket Weet wat je eet past erg goed in de biologielessen over vertering. Spijsvertering heeft een plek in curriculum."

sluiten
Stap 4: Kies momenten om extra aandacht te geven aan voeding

Bespreek met je collega’s welke momenten in het jaar geschikt zijn om extra aandacht te geven aan voeding. Denk aan projectweken en themadagen, zoals sportdagen, Eid el-fitr, Kerst en Pasen. Mogelijk zijn hieraan educatieve activiteiten te koppelen, zoals koken of lessen over voeding. Bekijk ook welke thema's die jullie behandelen kunnen worden gelinkt aan voedseleducatie. Bijvoorbeeld de start van het nieuwe jaar, de seizoenen, afval en verspilling.

Tips voor deze stap:

  • Kijk of je kunt aansluiten bij bestaande activiteiten over voeding die worden georganiseerd zoals (kantine)challenges, hacketons of de Verspillingsvrije Week. 
  • Kijk of je ook de verbinding kunt maken met het thuisfront, bijvoorbeeld door samen te koken met of voor ouders en door recepten te delen.

Ervaring van een docent:
"We besteden aandacht aan voedselverspilling, bijvoorbeeld bij het Kerstdiner. De leerlingen nemen zelf het eten mee voor het diner. We bespreken vooraf in de mentorles hoeveel eten er gemaakt moet worden en waarom het belangrijk is dat er niet te veel eten is."

sluiten
Stap 5: Leg de aandacht voor voedseleducatie vast

Als jullie hebben bepaald hoe jullie voedseleducatie vorm gaan geven, leg dan jullie aandacht ervoor vast.

Tips voor deze stap:

  • Neem de onderwijsactiviteiten over voeding op in het schoolbeleid en geef er uitleg bij. Wie is ervoor verantwoordelijk en in welke leerjaren vinden ze plaats?
  • Neem in het jaarplan op welke onderwijsactiviteiten rondom voeding jullie doen gedurende het schooljaar.
  • Neem de onderwijsactiviteiten over voeding op in het curriculum of lesrooster van het vak.

Ervaring van een docent:
"In het beleidsplan staat alles wat we doen beschreven. Ook vermelden we het in de schoolgids en in elke nieuwsbrief. Alle medewerkers weten het, het zit in feite verweven door de hele school. Nieuwe docenten gaan er daarom ook zo in mee."

sluiten
Stap 6: Deel de successen en evalueer

Deel jullie successen (bijvoorbeeld op sociale media of in nieuwsbrieven richting ouders) en evalueer samen wat goed gaat en hoe je voedseleducatie op school eventueel nog meer kan verbeteren.

Ervaring van een docent:
 "We houden de ouders van de leerlingen op de hoogte via de nieuwsbrief. En alle collega’s krijgen regelmatig een briefing waarin dingen die goed gaan en dingen die beter kunnen op dit gebied, worden benoemd."
sluiten

Wil je de 6 stappen printen en delen met collega's? Daarvoor kun je deze pdf downloaden.

Waarom starten met voedseleducatie?

Als je op school leert over gezonde en duurzame voeding dan heb je daar je hele leven profijt van. Kinderen en jongeren die meer weten over hun voedsel en beschikken over meer voedselvaardigheden, hebben een grotere kans op eetgewoonten die bijdragen aan hun eigen gezondheid en die van het milieu.

Door in meerdere lessen en projecten aan de slag te gaan met voedseleducatie, loopt het als een groene draad door het schoolleven van de leerlingen. Net zoals bij andere leerstof, werken onderwijsactiviteiten over voeding pas echt goed als ze structureel worden ingezet.

Met structurele voedseleducatie krijgt ieder kind de kans de broodnodige voedselvaardigheid te ontwikkelen, onafhankelijk van de sociaaleconomische positie van de verzorgers.

Gezonde School-aanpak

Wanneer je als school meer aandacht wilt besteden aan het thema voeding, kun je aan de slag met de Gezonde School-aanpak. De Gezonde School-aanpak helpt je om op een planmatige en gestructureerde manier aandacht te geven aan de pijlers educatie, beleid, omgeving en signaleren.