Omschrijving
Mond- en klauwzeer (MKZ) is een zeer besmettelijke virusziekte die voorkomt bij evenhoevige dieren zoals runderen, varkens, schapen, geiten, herten, reeën, wilde zwijnen en alle andere evenhoevige dieren. Evenhoevige dieren hebben een even aantal hoeven: 2 of 4. Paarden zijn niet gevoelig voor MKZ.
MKZ bij koeien
Bij koeien uit MKZ zich in de meest heftige vorm. Ze hebben last van pijnlijke blaren, met name bij de mond, hoeven en uier. Na ongeveer 2 weken herstellen ze en zijn dan weer volledig gezond. Dieren kunnen kreupel worden en soms sterven jonge dieren plotseling. Ook andere dieren herstellen van MKZ, tenzij ze heel zwak zijn.
In de tussentijd zijn ze moeilijk handelbaar en kunnen ze bijvoorbeeld niet machinaal worden gemolken. Koeien die MKZ hebben gehad, zijn immuun geworden voor de ziekte.
Gezondheidseffecten
MKZ bij mensen ongevaarlijk
MKZ bij mensen is uiterst zeldzaam en alleen mogelijk door direct contact met besmet vee. Dus bijvoorbeeld de veehouder of dierenarts kan besmet raken. Besmette mensen krijgen blaasjes rondom de mond, maar de ziekte verdwijnt na een paar dagen vanzelf. De ziekte is ongevaarlijk voor mensen.
Er bestaat wel eens verwarring met de hand-voet-mondziekte bij mensen. Maar dit is een ander virus.
Veiligheid
Er is geen reden om melk en vlees uit de winkel te mijden als er MKZ in het land is. Al het vlees en alle melk uit de winkel is afkomstig van gezonde dieren zonder MKZ. Het kan zijn wel dat als MKZ heerst, dieren niet gediagnostiseerd zijn en dus per ongeluk wel in de winkel komen. Ook dan is er geen gevaar.
Net als alle virussen gaat het MKZ-virus dood bij verhitting. Gepasteuriseerde melk is altijd verhit. Voor alle mensen is MKZ ongevaarlijk, dus ook voor kinderen, zieken en ouderen.
Verspreiding
MKZ verspreidt zich via de lucht. Huisdieren als honden en katten zijn niet vatbaar voor het virus, maar ze kunnen het wel verspreiden. Dat gebeurt bijvoorbeeld als ze van de boerderij waar MKZ heerst, naar een andere boerderij lopen. Een boer of dierenarts kan het virus via de laarzen verspreiden tijdens het lopen van een erf waar MKZ heerst, naar een andere boerderij.?
Ook toeristen die op plekken komen waar MKZ heerst, kunnen het virus meenemen. Daarom gelden er in geval van MKZ strikte maatregelen om te voorkomen dat het virus zich verder verspreidt.
Maatregelen
Gebieden waar MKZ heerst, worden afgesloten van de buitenwereld. Al het vee in deze besmette gebieden wordt gedood en verbrand in een verbrandingsoven. Ook wordt een tijdelijk verbod op veevervoer ingesteld.