Omschrijving
Q-koorts is een dierziekte die in Nederland vooral voorkomt bij schapen en geiten. De ziekte wordt veroorzaakt door een bacterie: Coxiella burnetii. De ziekte veroorzaakt, zoals de naam zegt, vaak koorts, maar niet altijd zijn er symptomen zichtbaar.
Gezondheidseffecten
Q-koorts bij mensen
Je loopt Q-koorts op door het inademen van met Q-koorts besmette stofdeeltjes in de lucht. De bacterie kan vrij lang overleven in stof of zand. De wind kan de bacterie enkele kilometers meenemen en daar mensen besmetten. De kans op besmetting is het hoogst in de buurt van besmette bedrijven, in droge perioden met veel wind, tijdens en vlak na de geboorte van lammeren in april, mei en juni.
Ziekteverschijnselen
De meeste mensen merken er niets of nauwelijks iets van als ze besmet zijn met Q-koorts. Sommige mensen kunnen er wel ziek van worden. De verschijnselen zijn dan griep met koorts en zware hoofdpijn. Bij uitzondering treedt ook longontsteking of hepatitis op. Ga naar de huisarts als je vermoedt dat je besmet bent.
Na herstel blijf je vaak nog lang moe en in enkele gevallen ontstaat chronische Q-koorts. Het is onbekend hoe lang deze ziekte duurt en hoe je ervan afkomt.
Veiligheid
Er is een hele kleine kans dat Q-koorts wordt overgedragen via rauwe melk van geiten of schapen. Daarom is het verstandig om uit voorzorg geen rauwe melk te drinken en geen schapen- en geitenkaas van rauwe melk te eten. Dit advies is nog dringender voor zwangere vrouwen, ouderen en mensen met een verminderde weerstand, door bijvoorbeeld HIV, chronische bronchitis, nierziekte of kanker. Deze groepen lopen de meeste kans op infectie. Zwangere vrouwen hebben een hogere kans op een miskraam of vroeggeboorte en een iets verhoogde kans op chronische Q-koorts. De risico’s zijn het grootst gedurende de eerste 3 maanden van de zwangerschap.
Gepasteuriseerde melk van geiten en
schapen kun je wel gewoon drinken. Melk uit de
supermarkt van geiten en schapen is altijd
gepasteuriseerd of gesteriliseerd, waardoor bacteriën worden gedood. De meeste kaas van schapen en geiten
is ook gemaakt van melk wat verhit is geweest. Mocht dit niet zo zijn, dan is
dit te herkennen op het etiket met de term ‘au lait cru’ of ‘gemaakt van rauwe
melk’. Zwangere vrouwen kunnen beter geen rauwmelkse kaas eten. Of alleen als
het verhit is geweest in bijvoorbeeld de oven.
Vlees van geiten en schapen kun je veilig
eten als je het goed verhit.