Ja, de adviezen uit de Schijf van Vijf passen in verschillende eetculturen zoals de Turkse, Marokkaanse en Surinaamse eetcultuur. Als je volgens de Schijf van Vijf eet, zorg je goed voor je lichaam. Met de Schijf van Vijf neem je genoeg van alle producten die gezondheidswinst opleveren. Er zijn wel een aantal punten waarop gelet moet worden.
De
Schijf van Vijf levert een combinatie van producten die volgens de laatste wetenschappelijke inzichten goed zijn voor je lichaam. Het Voedingscentrum heeft onderzocht of de Schijf van Vijf ook aansluit bij het eetpatroon van Nederlanders met een Turkse, Marokkaanse en Surinaamse achtergrond. En dat is het geval, wel is er extra
aandacht nodig voor vitamine D, alfa-linoleenzuur en vitamine A.
Dezelfde boodschap
Wereldwijd zijn veel overeenkomsten in de boodschap over
gezonde voeding: eet vooral groente, fruit en volkoren graanproducten. En eet niet
te veel vlees en producten waar veel
zout, verzadigd vet en suiker in zit. Ook de aanbeveling om te variëren vind je
overal terug. De adviezen over peulvruchten, zuivelproducten, vis, vetten en
noten zijn eveneens terug te vinden in internationale richtlijnen, met op een aantal
punten kleine verschillen. Daarom is de ' Schijf van Vijf voor iedereen' een goed uitgangspunt.
![]()
De Schijf van Vijf naar wens invullen
De vakken van de Schijf van Vijf zijn op oneindig veel manieren in te vullen, afhankelijk van ieders behoefte en smaak. Je kunt een normale aardappel nemen, maar ook een zoete aardappel. Volkorenproducten dat kunnen boterhammen zijn, maar je kunt als ontbijt ook yoghurt met havermout nemen. Wil je een heerlijk zelfgemaakte tomatensoep of liever een linzensoep, het kan allemaal. Het gaat daarbij vooral om voldoende variëren, de kaders van de Schijf van Vijf zijn breed toepasbaar.
Extra aandacht voor vitamine D, alfa-linoleenzuur en vitamine A
Uit onderzoek van het Voedingscentrum blijkt
dat als je de Schijf van Vijf invult met producten die gebruikelijk zijn in de
Turkse, Marokkaanse en Surinaamse eetcultuur, je van de meeste vitamines en
mineralen voldoende binnenkrijgt. Alleen van de stoffen vitamine D, vitamine A en
alfa-linoleenzuur krijg je minder binnen dan wordt aanbevolen. Dit komt omdat
in deze eetculturen vooral olie wordt gebruikt. Margarine, halvarine en bak- en
braadproducten worden minder gebruikt. In Nederland worden deze producten
verrijkt met vitamine A en D en dat mis je als je alleen olie gebruikt. Ook bevatten deze producten meer alfa-linoleenzuur
dan bijvoorbeeld olijfolie.
Supplementen voor vitamine D
Er geldt al een algemeen advies voor mensen met een getinte huid om supplementen te nemen met vitamine D omdat ze minder vitamine D aanmaken in de zon. Dit advies geldt dus ook voor Nederlanders met een Turkse, Marokkaanse en Surinaamse achtergrond. Omdat deze groepen ook minder vitamine D binnenkrijgen via hun eten is het extra belangrijk om vitamine D bij te slikken.
Je kunt vitamine D-supplementen kopen in de vorm van druppels, capsules of tabletten bij de apotheek of drogist. Goedkopere huismerken zijn even goed als de duurdere A-merken. Meestal staat op het etiket vitamine D3 en soms D2. Kies bij voorkeur een supplement met vitamine D3, de actievere vorm van vitamine D.
| Suppletieadvies Vitamine D voor mensen met een getinte huid |
| Kinderen en mannen en vrouwen tot 70 jaar |
10 microgram |
| Mannen en vrouwen boven de 70 jaar |
20 microgram |
Vitamine A
Vitamine A heb je nodig voor een normale groei, een gezonde huid, haar en nagels en een goede werking van de ogen en het afweersysteem. Om voldoende vitamine A binnen te krijgen kun je verschillende soorten groente eten. Daarin zit pro-vitamine A wat door je lichaam wordt omgevormd tot vitamine A. Producten met veel provitamine A zijn bijvoorbeeld wortel, spitskool en groene bladgroenten zoals spinazie.
Alfa-linoleenzuur
Alfa-linoleenzuur is een omega 3-vetzuur en beschermt je tegen hart- en vaatziekten. Als je er te weinig van binnenkrijgt kun je bijvoorbeeld een olie met een hogere hoeveelheid alfa-linoleenzuur zoals lijnzaadolie en sojaolie nemen. Ook walnoten bevatten relatief veel alfa-linoleenzuur. Op het etiket is te lezen of en meestal ook hoeveel alfa-linoleenzuur een product bevat.
Hoe ga je om met lactose-intolerantie?
In melk zitten melksuikers, ook wel lactose genoemd. Wanneer lactose niet of niet volledig wordt verteerd is er sprake van lactose-intolerantie. Om lactose goed te kunnen verteren heb je lactase nodig. De meeste mensen uit Aziatische landen maken geen lactase aan in de darm. Dat is ook zo voor ongeveer de helft van de mensen die rond de Middellandse Zee wonen. Dat geeft lang niet altijd klachten. Pas als dit bij gebruik van de aanbevolen hoeveelheden melk(producten) klachten geeft, is er sprake van lactose-intolerantie.
Meestal is het niet nodig om helemaal geen melk- en melkproducten meer te eten of drinken. Ook is het vaak niet nodig producten te vermijden met melk of lactose als ingrediënt. Een lactosebeperkt dieet dat in overleg met een diëtist wordt opgesteld is meestal voldoende om klachten te voorkomen. Lees meer over wat je kunt doen bij een lactose-intolerantie.
Net iets minder calorieën nodig
De hoeveelheden van de Schijf van Vijf zijn gebaseerd op de gemiddelde Nederlander (man 182 cm, vrouw 169 cm). Nederlanders met een Turkse, Marokkaanse en Surinaamse achtergrond zijn over het algemeen minder lang dan de gemiddelde Nederlander. Daardoor hebben ze bij een gezond gewicht, minder energie nodig. Dit geldt natuurlijk ook voor andere Nederlanders van elke herkomst die klein van stuk zijn. Je kunt dan beter kiezen voor de ondergrens van de aanbevelingen. Dus wanneer de Schijf van Vijf voor jou het advies geeft om bijvoorbeeld 4-5 opscheplepels graanproducten te nemen, dan past 4 opscheplepels beter bij je lengte. Wil je weten of je een gezond gewicht hebt? Check dan onze BMI-meter.