Kun je via kraanwater te veel lood binnenkrijgen?

Kraanwater in Nederland is veilig om te drinken. Er zijn wetten voor de maximale hoeveelheid lood in kraanwater. Toch kun je soms te veel lood binnenkrijgen. Bijvoorbeeld als er nog oude loden leidingen in je huis liggen. Of als je net nieuwe leidingen of kranen hebt, bijvoorbeeld in een nieuwbouwhuis.

Loden drinkwaterleidingen mogen al sinds 1960 niet meer worden aangelegd. In oude huizen kunnen ze nog wel liggen. Deze leidingen kunnen lood afgeven aan water, vooral als het erin stilstaat. Heb je nog loden leidingen in huis? Dan is het verstandig deze zo snel mogelijk te vervangen. Hoe weet je of je loden leidingen hebt? Doe de test op www.loodinwatertesten.nl of bekijk de video.

Ook bij nieuwbouwhuizen, of als je net nieuwe leidingen of kranen hebt, moet je alert zijn. Hoewel waterleidingen niet meer van lood zijn gemaakt, kunnen nieuwe materialen in het begin wel wat lood afgeven. Laat daarom de eerste 3 maanden de kraan eerst even stromen voordat je het water gebruikt om te drinken of in te koken.

Wanneer kan er te veel lood in je kraanwater zitten?

Er kan te veel lood in je kraanwater zitten als je:

Loden leidingen in je woning hebt, bijvoorbeeld in een oud huis (van 1960 of ouder).
Nieuwe leidingen of kranen in je woning hebt (nieuwer dan 3 maanden), bijvoorbeeld in een nieuwbouwhuis.

Wat kun je doen om lood in kraanwater te voorkomen?

Heb je loden leidingen in je huis? Zijn de leidingen of kranen net vervangen? Of ben je net in een nieuwbouwhuis gaan wonen? Bekijk dan de adviezen hieronder.

Advies bij loden waterleidingen

Laat loden waterleidingen zo snel mogelijk vervangen.

Voor baby’s, kinderen tot en met 7 jaar en zwangeren geldt:

Drink geen water uit een kraan met loden leidingen. Gebruik het water ook niet voor het zetten van thee of koffie.
Gebruik het water niet voor het koken van pasta, rijst en couscous (nemen veel vocht op) en het maken van soepen en sauzen.
Gebruik het water niet voor het maken van flesvoeding voor baby’s.
Gebruik als alternatief flessenwater of kraanwater uit niet-loden leidingen.• Aardappelen en groenten (nemen minder vocht op) kun je wel koken in kraanwater uit loden leidingen. Ook groente en fruit wassen kan geen kwaad.

Voor kinderen ouder dan 8 jaar, volwassenen, ouderen en als je borstvoeding geeft geldt:

Drink niet voor langere tijd water uit een kraan met loden leidingen.
Wil je tijdelijk wel water uit de kraan drinken totdat de leidingen zijn vervangen? Dit kan als je weet waar de loden leiding zit en hoe lang deze is. Dan kun je berekenen hoelang je de kraan moet doorspoelen. Het belangrijkste is namelijk dat het water dat je uiteindelijk drinkt, niet in de loden leiding heeft stilgestaan.

Zo bereken je hoeveel liter je moet laten stromen:

Een loden waterleiding bevat per 5 meter ongeveer 1 liter water.
Stel dat de leiding 10 meter lang is, dan moet je dus 2 liter water laten stromen voordat je het water wat daarna uit de kraan komt tijdelijk kunt gebruiken. Tip: Laat het water in een grote maatbeker stromen om te zien hoeveel water je hebt laten stromen (dit water kun je bijvoorbeeld gebruiken om de planten water te geven, je handen te wassen of schoon te maken).

Weet je niet waar de loden leiding precies zit en hoe lang deze is? Drink dan geen water uit loden leidingen. Volg dan het advies dat geldt voor baby’s, kinderen (t/m 7 jaar) en zwangeren.

Advies bij nieuwe waterleidingen en kranen, bijvoorbeeld in nieuwbouwhuizen

Deze adviezen gelden de eerste 3 maanden:

Laat de kraan eerst stromen voordat je het water gebruikt. Zo bereken je hoeveel liter je moet laten stromen:
- Een waterleiding bevat per 5 meter ongeveer 1 liter water.
- Stel dat de leiding 10 meter lang is, dan moet je dus 2 liter water laten stromen voordat je het water wat daarna uit de kraan komt kunt gebruiken.
- Tip: Laat het water in een grote maatbeker stromen om te zien hoeveel water je hebt laten stromen.
Gebruik dit (eerste) spoelwater:
- niet om direct te drinken of voor koffie of thee.
- niet voor het koken van pasta, rijst of couscous (nemen veel vocht op) of het maken van soepen of sauzen.
- niet om flesvoeding voor baby’s mee klaar te maken
- wel om je handen mee te wassen, schoon te maken, de planten water te geven, groente en aardappelen in te koken of groente en fruit mee te wassen.
Het water dat ná het doorspoelen uit de kraan komt, kun je wel gewoon drinken of gebruiken om te koken of voor flesvoeding.
Heb je alleen een nieuwe kraan? Dan is 10 seconden doorspoelen voldoende. Daarna kun je het water weer drinken of gebruiken bij het koken.
Na 3 maanden vervallen deze adviezen. Je kunt dan het kraanwater direct gebruiken.

Hoe komt lood in kraanwater?

Lood werd vroeger vaak gebruikt in drinkwaterleidingen. Sinds 1960 is de aanleg van loden waterleidingen niet meer toegestaan, maar oude woningen hebben soms nog loden waterleidingen.

Ook in nieuwbouwwoningen en huizen met nieuwe leidingen of kranen kan tijdelijk meer lood in het water zitten. Dit komt omdat dan tijdelijk lood door de nieuwe materialen kan worden afgegeven. De materialen zijn niet gemaakt van lood, maar leidingen en onderdelen zoals koppelstukken en kranen kunnen wel wat lood bevatten en afgeven.

In beide gevallen kan dit zorgen voor een hogere loodinname dan wat als veilig wordt beschouwd.

Kun je lood uit water verwijderen koken of filteren?

Het koken van water helpt niet om lood eruit te verwijderen. Er zijn filters op de markt die lood uit drinkwater zouden verwijderen, maar of en hoe goed deze werken is niet bekend. Daarnaast heb je bij gebruik van deze filters een grotere kans op bacteriegroei en dus meer kans op bacteriën in het drinkwater.

Wat zijn de effecten van lood?

Blootstelling aan lood kan de ontwikkeling van het centraal zenuwstelsel bij kinderen verstoren en kan het IQ van kinderen verlagen. Bij volwassenen kan het een grotere kans op nierziekten of een hogere bloeddruk geven.

Lood is erg giftig. De inname van lood moet daarom zo laag mogelijk zijn. Het is echter lastig om te voorkomen dat er lood in voedingsmiddelen zit, omdat het in het milieu (bijvoorbeeld in de bodem) voorkomt. Daarom is er in de Europese Unie een maximum toegelaten gehalte voor lood in levensmiddelen vastgesteld. Ook zijn er in de EU ook wettelijke eisen voor het maximum toegelaten gehalte aan lood in drinkwater.

Zit er lood in Nederlands kraanwater?

Het loodgehalte in het Nederlandse kraanwater is laag. Toch laat onderzoek van het RIVM uit 2019 zien dat zwangeren, flesgevoede kinderen en jonge kinderen tot en met 7 jaar te veel lood kunnen binnenkrijgen via kraanwater. Ook mensen die in nieuwbouwwoningen wonen en water drinken uit nog onvoldoende doorgespoelde leidingen kunnen zo te veel lood binnenkrijgen.