Wat is brandend maagzuur?
Een andere naam voor brandend maagzuur is reflux. Dat betekent ‘terugstroom’. Bij brandend maagzuur stroomt er wat van de maaginhoud terug omhoog in de slokdarm. Dat geeft een brandend of pijnlijk gevoel.
Hoe ontstaat brandend maagzuur?
De maaginhoud is zuur doordat het voedsel dat je hebt gegeten zich in de maag vermengt met maagzuur. Tussen de maag en de slokdarm zit een sluitspier. Die zorgt ervoor dat de maaginhoud niet terugkomt in de slokdarm. In geval van brandend maagzuur sluit deze sluitspier niet goed. Vaak doordat er een verhoogde druk is in de buik door bijvoorbeeld overgewicht, een zware maaltijd of zwangerschap. Hierdoor kan wat van de maaginhoud terug omhoogkomen in de slokdarm.
In tegenstelling tot de maag heeft de wand van de slokdarm geen beschermlaag tegen zuur. Als de zure maaginhoud in de slokdarm komt, zorgt dit voor klachten als oprispingen en een brandend gevoel. Vandaar de naam ‘brandend maagzuur’.
Hoeveel mensen hebben brandend maagzuur?
Iedereen kan weleens last hebben van brandend maagzuur, bijvoorbeeld na een zware maaltijd. In de West-Europa heeft 10-20% van de bevolking wekelijks last van brandend maagzuur. Uit een Noorse studie zijn aanwijzingen dat de laatste jaren steeds meer mensen last hebben van brandend maagzuur. Mogelijk heeft dit te maken met de toename in overgewicht.
Wat zijn de oorzaken van brandend maagzuur?
Meestal ontstaat brandend maagzuur doordat de sluitspier tussen de slokdarm en de maag niet helemaal goed werkt. Dit kan komen door verhoogde druk op de maag, bijvoorbeeld door het eten van een zware maaltijd of door overgewicht, zwangerschap of verstopping. Een verslapping van de sluitspier bij ouderdom kan ook een oorzaak zijn.
Daarnaast worden roken, alcohol, koolzuurhoudende drank en voeding (zoals scherpe kruiden, citrusvruchten, ui en vet voedsel) in verband gebracht met brandend maagzuur. Het is niet voldoende bewezen dat het vermijden van deze middelen in het algemeen een gunstig effect heeft. Sommige mensen kunnen echter wel klachten ervaren bij bepaalde voedingsmiddelen.
Tot slot kan een middenrifsbreuk de oorzaak zijn van brandend maagzuur. Het middenrif is een gespierde plaat die de scheiding vormt tussen borst- en buikholte. Bij een middenrifsbreuk is de opening in het middenrif te groot. Een klein deel van de maag komt dan in de borstholte te liggen. Hierdoor werkt de sluitspier niet meer goed en gaat open staan.
Wat zijn de symptomen van brandend maagzuur?
Wanneer er wat van de maaginhoud in de slokdarm terechtkomt kan dat een brandend of pijnlijk gevoel geven. Ook kan je last hebben van oprispingen.
Als de klachten vaak voorkomen kan een ontsteking van de slokdarm ontstaan. Als dit jarenlang aanhoudt kan het leiden tot een afwijking van de slokdarm (Barrett-slokdarm). Dit geeft een verhoogde kans op slokdarmkanker. Dit is echter zeer zeldzaam.
Om klachten van brandend maagzuur te verminderen zijn er eerst een aantal leefstijladviezen die je zelf kan proberen. Daarvoor gelden deze voedingsadviezen:
1. Gezond eten volgens de Schijf van Vijf
Gezond en vezelrijk eten helpt om verstopping (obstipatie) te voorkomen. Drink hierbij ook voldoende. Verstopping kan de druk in de buikholte verhogen, waardoor maagklachten kunnen ontstaan. Lees tips om verstopping te voorkomen en om meer vezels te eten.
2. Afvallen bij overgewicht
Overgewicht kan de druk in de buikholte vergroten. Een paar kilo afvallen kan al helpen. Lees meer over hoe je gezond kunt afvallen.
3. Zware
maaltijden of heel vette maaltijden vermijden
Zware maaltijden verhogen de druk in de maag en vette maaltijden blijven langer in de maag. Hierdoor kunnen je klachten erger worden.
4. Op regelmatige tijden eten
Verspreid je maaltijden over een dag. Bekijk daarbij wat goed werkt voor jou. Zo kan het zijn dat 3 maaltijden met maximaal 4 keer iets tussendoor werkt voor jou. Maar misschien werkt voor jou 6 kleinere maaltijden per dag beter.
5. Niet gaan liggen direct na
het eten
In een liggende positie stroomt de maaginhoud makkelijker terug in de slokdarm. Geef je maag na de maaltijd even de tijd om het voedsel te verwerken.
Verder kan stoppen met roken de klachten verminderen. Ook kan het helpen om strakke kleding op de buik te vermijden en het hoofdeinde van het bed ongeveer 10 centimeter omhoog te zetten.
Moet je bij brandend maagzuur voedingsmiddelen mijden?
Met brandend maagzuur mag je in principe alles eten en drinken. Er is niet genoeg bewijs om een algemeen advies te geven over of je iets moet mijden of juist wel moet eten of drinken. Sommige mensen ervaren echter wel dat bepaalde voedingsmiddelen invloed hebben op hun klachten. Wat bij de een de klachten verergert, geeft bij de ander geen problemen. Het kan zinvol zijn voedingsmiddelen te vermijden die bij jou wél klachten geven. Het is dus belangrijk om goed uit te zoeken hoe dit bij jou zit. Zorg daarbij dat je niet onnodig bepaalde voedingsmiddelen vermijdt. Een diëtist kan hierbij helpen.
Wanneer naar de huisarts?
Met leefstijl- en voedingsadviezen kunnen je klachten verminderen. Houd je langer dan 2 tot 3 maanden klachten? Dan raden we aan om naar je huisarts te gaan. Een huisarts kan beoordelen of er meer aan de hand is en verder onderzoek of medicijnen voorschrijven. Je kunt ook zelf korte tijd maagmedicijnen proberen die zonder recept te verkrijgen zijn. Gebruik deze medicijnen niet langer dan 2 tot 4 weken. Bespreek het dan met je huisarts. Ook bij medicijngebruik blijft een gezonde leefstijl belangrijk.