Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
sluit
Menu
Zoek

Hoe kan ik duurzaam groente en fruit kiezen?

Duurzamer groente en fruit kiezen doe je zo:

  1. Kies klimaatvriendelijk groente en fruit
  2. Kies Topkeurmerken
  3. Voorkom verspilling

In onderstaande video vertellen we er meer over.

Kies klimaatvriendelijk groente en fruit

Wil je klimaatvriendelijke keuzes maken? Let er dan op hoe groente en fruit worden verbouwd. Het beste is om te kiezen voor: groente en fruit uit de volle grond, plastic tunnels of een onverwarmde kas. Deze soorten belasten het klimaat minder dan groenten of fruit uit een gasverwarmde kas.

Het verwarmen en verlichten van gasverwarmde kassen kost veel energie. Er zijn wel andere voordelen: voor de productie is slim gebruikgemaakt van land, ruimte, water en gewasbeschermingsmiddelen. Ook kan de energie duurzaam worden opgewekt.

In de kalender op deze pagina zie je in welke maand groente en fruit uit de Nederlandse volle grond, plastic tunnel of onverwarmde kas te koop zijn. Deze groente en fruit zijn in die maand een klimaatvriendelijke keuze. De teelt van seizoensfruit is afhankelijk van het weer en de oogstperiode kan per jaar verschillen.

Klimaatvriendelijke groenten en fruit uit het buitenland

Er zijn ook groente en fruit uit het buitenland. Komen ze uit de volle grond, plastic tunnel of onverwarmde kas en zijn ze niet ingevlogen, dan is het ook een klimaatvriendelijke keuze. Dit kost namelijk minder energie dan verbouwen in een verwarmde kas. En het vervoer over land of met een schip is klimaatvriendelijker dan vervoer met het vliegtuig.

Klimaatvriendelijk fruit uit het buitenland is:

  • Ananas, bananen, citrusvruchten (sinaasappels, mandarijnen), druiven en kiwi.

Kies dit fruit in de winter en het voorjaar wanneer er weinig seizoensfruit uit Nederland te koop is. In de winter kun je beter geen vers zacht fruit, zoals aardbeien en frambozen, kopen. Ze worden vaak ingevlogen of komen uit verwarmde kassen. Je kunt ze wel het hele jaar uit de vriezer halen.

Waterschaarste, biodiversiteit en mensenrechten

Citrusvruchten halen we bijvoorbeeld uit Marokko en Spanje. In deze landen is er een tekort aan water. Ook halen we veel producten uit Chili, Egypte en de Verenigde Staten. Ook hier is waterschaarste. Kies daarom voor fruit uit landen waar water niet schaars is, zoals Nederland.

Daarnaast spelen biodiversiteit en mensenrechten een grote rol bij de duurzaamheid van groente en fruit. Het kan lastig zijn om hierin keuzes te maken. Topkeurmerken kunnen hierbij helpen.

Kies Topkeurmerken

Er zijn verschillende Topkeurmerken beschikbaar op groente en fruit. De Topkeurmerken zijn geselecteerd door Milieu Centraal. Kies je hiervoor, dan weet je zeker dat je een duurzame keuze maakt. Een Topkeurmerk geeft bijvoorbeeld aan dat het product is gemaakt met extra aandacht voor: het milieu, de mens of dierenwelzijn.

Voorkom verspilling

Groente en fruit zijn twee van de meest verspilde producten bij Nederlanders thuis. Zijn producten niet in het seizoen? Kies dan voor groente of fruit uit de diepvries, blik of pot. Of als je niet zeker weet of je het binnen een paar dagen gebruikt.

Wil je meer doen om klimaatvriendelijker en duurzamer te eten? Vervang vlees vaker door (plantaardige) alternatieven, eet op maat en voorkom voedselverspilling.

Veelgestelde vragen over de klimaatimpact van groente en fruit

De milieu-impact van groente en fruit hangt voor een groot deel af van de manier van telen. In de productie onderscheiden we: 

  • Gesloten teelt (kasteelt). Teelt in gesloten systemen, zoals een kas, verlengt het productieseizoen van gewassen of maakt het mogelijk om producten te produceren die in de vollegrond niet of nauwelijks kunnen worden geteeld. Door het gesloten systeem wordt efficiënt gebruik gemaakt van land, water en gewasbeschermingsmiddelen. Veel kassen worden verwarmd met gas. Dat vraagt veel energie. Groenten uit verwarmde kassen hebben daarom een hoge klimaatdruk. Door gebruik te maken van hernieuwbare energie heeft de kasteelt veel minder klimaatimpact.
  • Teelt op de open grond (volle grond). Groenten uit de volle grond hebben meestal een lage klimaatbelasting. Er is weinig energie nodig voor de productie. Ook kan er direct worden gebruikgemaakt van regenwater. In droge periodes is bewatering nodig met irrigatiewater. Wel kan er vermesting plaatsvinden door uitspoeling van (kunst)meststoffen. Dit kan schadelijk zijn voor de natuur. 
sluiten
Ingevroren en geconserveerde producten zijn vaak seizoensproducten die in goede omstandigheden zijn geteeld. De teelt heeft daardoor weinig impact op het klimaat. De bewerking (conserveren of invriezen) vraagt energie en grondstoffen. Op het moment dat een product in het seizoen is, is het dus wel duurzamer om de verse variant te eten. Daarnaast kan bewerking (conserveren en invriezen) de houdbaarheid van producten verlengen. En daarmee verspilling verminderen. Groente en fruit worden relatief veel verspild in Nederland. Voedsel verspillen heeft over het algemeen meer klimaatimpact dan de extra bewerking.
sluiten
Vervoer over land en zee heeft meestal een vrij kleine impact op de totale klimaatimpact van groente en fruit. Vervoer met het vliegtuig heeft wel een grote klimaatimpact, maar komt weinig voor. De grootste klimaatimpact zit in de verschillen tussen producten en de teeltmethode. Voor het klimaat, variatie en voedselzekerheid is het vaak beter om niet alleen lokale producten te eten. Niet alle producten kunnen lokaal worden geteeld. Of er is dan erg veel energie nodig voor de productie ervan. Deze producten groeien op andere plekken in de wereld juist erg goed. Lokaal kiezen kan beter zijn voor het klimaat als de teeltmethode en het product verder hetzelfde zijn als die uit het buitenland. Ook kan lokaal voedsel produceren in moestuinen en volkstuinen bijdragen aan gevoel van gemeenschap.   
sluiten
De klimaatimpact is hoog wanneer groente of fruit wordt vervoerd met het vliegtuig. Fruit wordt soms vervoerd met het vliegtuig. Dit kan voorkomen bij zacht fruit dat in de winter uit overzeese gebieden komt. Groente wordt bijna nooit vervoerd met het vliegtuig. Veel supermarkten zijn al (bijna) helemaal gestopt met het invliegen van verse groente en fruit.
sluiten
Groente en fruit hebben een vrij lage broeikasgasuitstoot in vergelijking met andere productgroepen. Voor een gezond en duurzaam eetpatroon zouden we beter juist meer groente en fruit kunnen eten. Groente en fruit hebben een vrij lage broeikasgasuitstoot in vergelijking met andere producten. Door minder dierlijk en meer plantaardig te eten (waaronder 250 gram groente en 2 porties fruit) verlaag je de klimaatimpact van je eetpatroon. Je bent dan goed bezig voor jezelf en de planeet. Kies je daarnaast voor klimaatvriendelijke groente en fruit, topkeurmerken en verspil je geen voedsel, dan ben je nog duurzamer bezig. 
sluiten

Belangrijkste bronnen

  • Feedback tijdens een expertbijeenkomst/focusgroep over de duurzaamheid van groente en fruit georganiseerd door het Voedingscentrum. 2022.
  • Maria, T., The global blue water use for the dutch diet and associated environmental impact on water scarcity. World, 2021. 5(1): p. 10-18. 
  • De Valk, E., Hollander, A., & Zijp, M. , Milieubelasting van de voedselconsumptie in Nederland (Nr. 2016-0074), R.v.V.e.M. (RIVM), Editor. 2016. 
  • Transportmethodes - Dashboard supermarkten 
  • Ritchie, H. and M. Roser, Environmental impacts of food production. Our world in data, 2020. Data afkomstig van Poore, J. and T. Nemecek, Reducing food’s environmental impacts through producers and consumers. Science, 2018. 360(6392): p. 987-992. 
  • Stein, A.J. and F. Santini, The sustainability of “local” food: A review for policy-makers. Review of Agricultural, Food and Environmental Studies, 2022. 103(1): p. 77-89. 
  • Schmitt, E., et al., Comparing the sustainability of local and global food products in Europe. Journal of Cleaner production, 2017. 165: p. 346-359. 
  • van Lieshout, L. and J. Knüppe, Voedselverspilling bij consumenten thuis in Nederland in 2022. 2023.   
sluiten