E. coli

Omschrijving

Escherichia coli of E. coli is een groep bacteriën die van nature aanwezig is in de darmen van mensen en dieren. In de dikke darm is E. coli nuttig, omdat het uitgroei van andere schadelijke bacteriën voorkomt.

Er zijn enkele typen die een voedselinfectie veroorzaken, zoals EHEC en STEC. In de volksmond wordt E. coli ook wel de poepbacterie genoemd.

Soorten E. coli

Er bestaan verschillende soorten E. coli bacteriën. De soorten die de gifstof shigatoxine produceren, ook verocytotoxine genoemd, veroorzaken de meeste ziektegevallen. Ongeveer 200 verschillende E. coli bacteriën maken deze gifstof aan. Dat is een minderheid, de meeste E. coli veroorzaken geen ziekteverschijnselen. 

Gezondheidseffecten

Afhankelijk van het type E. coli leidt een besmetting tot meer of minder ernstige verschijnselen. In heel wat gevallen merk je er niets van. In andere gevallen gaat het om klachten zoals misselijkheid, braken en diarree. Diarree is het belangrijkste verschijnsel. De ernst van de klachten kan variëren van milde diarree tot diarree met heftige buikkrampen. Er is meestal geen koorts. Bij een ernstig verloop krijg je bloedingen in de darmen. Dat bloed komt via diarree naar buiten. De klachten duren over het algemeen 2-9 dagen.

Ernstige besmettingen kunnen vermindering van de nierfunctie en bloedafbraak tot gevolg hebben. Dit heet het Haemolytisch Uremisch Syndroom (HUS).

Ongeveer 30% van de reizigers naar subtropische gebieden krijgt waarschijnlijk door besmetting met E. coli reizigersdiarree.

Hieronder staat een tabel van verschillende types E. coli met bijbehorende ziekteverschijnselen.

Risicogroepen

Veiligheid

De bacterie overleeft maanden in de bodem en weken in water. E. coli vermenigvuldigt zich tussen de 10 en 40 °C en gaat dood bij 65 °C.   

Besmetting door E. coli kan plaatsvinden via:  

• rauw vlees. Bijvoorbeeld rauw gehakt, rauwe of halfdoorbakken hamburgers, filet americain en niet gaar vlees kunnen daarom besmet zijn met E. coli.
  
• rauwe groente zoals sla, en kiemgroenten zoals taugé. Gekookte groente levert geen probleem op, omdat de bacterie dood gaat door verhitting.  
• rauwe melk, rauwmelkse kaas en onverhit vruchtensap.
• rauw deeg of rauw beslag.
• onhygiënische productieomstandigheden 

Maaltijden in restaurants en op cruiseschepen zijn bij onzorgvuldige hygiëne wel eens de oorzaak van E. coli-besmettingen.

Ook contacten met dieren, met name runderen en jonge dieren kunnen E. coli-besmettingen veroorzaken. In de zomer is de kans op een besmetting het grootst, waarschijnlijk door zwemmen in besmet oppervlaktewater en barbecues. 

Voedingsadvies

Om besmetting met E. coli te voorkomen gelden de volgende adviezen: 

• Eet geen rauw vlees en drink geen rauwe melk. Proef ook niet van rauw gehakt. 
• Bak vlees goed gaar. 
• Was rauwe (kiem)groente, zoals alfalfa en sla, grondig onder stromend water. 
• Dompel kiemgroenten, zoals taugé onder in kokend water voor gebruik. 
• Was je handen goed en regelmatig onder stromend water, vooral na toiletbezoek, voor het koken en na contact met dieren, bijvoorbeeld bezoek aan de kinderboerderij. 
• Was je handen na het aanraken van rauw deeg of beslag. Proef ook niet van rauw deeg.
• Voorkom kruisbesmetting. Prik niet met hetzelfde bestek in rauw vlees en daarna in gaar eten. Gebruik nooit dezelfde ondergrond voor rauw vlees en daarna voor gaar eten.

Vooral jonge kinderen, ouderen, zwangeren en mensen met weinig weerstand zijn gevoelig voor een E. coli infectie of kunnen de gevolgen ernstiger zijn.

Meer informatie