Staphylococcus aureus

Wat is Staphylococcus aureus?

De Staphylococcus aureus- bacterie komt veel voor op het menselijk lichaam. Bij 30% van de mensen is de bacterie te vinden op de slijmvliezen in neus, keel en op de huid. Ook in steenpuisten, puistjes en andere huidinfecties komt de bacterie voor. Dat kan geen kwaad, maar via de handen kan de bacterie op etenswaren worden overgebracht. De bacterie verspreidt zich voornamelijk via de handen, maar kan ook via de lucht, kleding, beddengoed of speelgoed worden overgedragen.  

Staphylococcus aureus produceert, onder gunstige omstandigheden zoals op een eiwitrijk product, gifstoffen (enterotoxinen) die  voedselvergiftiging veroorzaken. Een voedselvergiftiging door Staphylococcus aureus komt relatief vaak voor, maar de klachten zijn over het algemeen mild.   

Een beruchte variant van deze bacterie is MRSA (Multi Resistent Staphylococcus Aureus). Deze is ongevoelig voor antibiotica.

Is Staphylococcus aureus gevaarlijk voor mensen?

Staphylococcus aureus kan op twee manieren gevaarlijk zijn voor de mens. Allereerst kan de bacterie diverse huidinfecties veroorzaken. Daarnaast kan de bacterie de oorzaak zijn van voedselvergiftiging. In het geval van een voedselvergiftiging treden de klachten binnen 2 tot 6 uur op. De meest voorkomende klachten zijn misselijkheid, overgeven en diarree (geen koorts).

In ernstigere gevallen treden ook verschijnselen als hoofdpijn, spierkramp en tijdelijke veranderingen in bloeddruk en hartslag op. Herstel duurt meestal 2 dagen, maar het is zeer gewoon als volledig herstel zo'n 3 dagen duurt en zelfs langer in ernstigere gevallen.  

Bij besmetting met Staphylococcus aureus gelden de volgende adviezen:

• Rust en voldoende drinken is meestal het enige dat helpt.
• Raadpleeg een arts als er uitdrogingsverschijnselen zijn. Dit geldt zeker voor jonge kinderen tot 5 jaar, zwangeren, ouderen en mensen met een verminderde weerstand.

Hoe ontstaat een besmetting met Staphylococcus aureus?

Meestal zijn de mensen die het voedsel bereiden de oorzaak van voedselvergiftigingen door Staphylococcus aureus, maar ook materialen die gebruikt worden bij de bereiding en oppervlakten kunnen oorzaken van deze voedselvergiftiging zijn.  

Voedsel dat tijdens de bereiding vele stappen ondergaat en levensmiddelen die bij licht verhoogde temperatuur bewaard worden, zijn regelmatig betrokken bij Staphylococcus aureus-vergiftiging. Voorbeelden hiervan zijn salades met ei, kip of aardappel, vlees en vleesproducten, banket zoals soesjes en pudding.  

Hoe kun je een besmetting met Staphylococcus aureus voorkomen?

De gifstoffen van de Staphylococcus aureus kun je niet onwerkzaam maken door voedsel te verhitten, bijvoorbeeld door te koken. Het is dus zaak te voorkomen dat de bacteriën op voedsel terechtkomen.  

• Was regelmatig je handen en kom zo min mogelijk met je handen aan bereid voedsel. Was na niezen en hoesten altijd je handen, zeker voordat je voedsel aanraakt. 
• Bewaar levensmiddelen en restjes goed koud in een koelkast ingesteld op 4°C.  
• Laat producten snel afkoelen. Verdeel ze in kleine porties, dat gaat makkelijker.
• Voorkom kruisbesmetting. Voorkom dat rauw voedsel zoals vlees en vis in contact komt met bereid voedsel.