Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
Menu
Zoek

Borstvoeding geven

De meeste moeders starten met het geven van borstvoeding. Tijdens de zwangerschap bereidt je lichaam zich al voor om borstvoeding te gaan geven. Borstvoeding is de beste voeding voor je baby. Het beschermt je baby tegen ziekten. Borstvoeding geven is ook goed voor jouw gezondheid als moeder. Het helpt je bijvoorbeeld om weer op gewicht te komen. Een baby heeft het meeste voordeel als hij ten minste 6 maanden borstvoeding krijgt, maar elke week telt mee.

Het allereerste begin

Als je net moeder bent geworden, is het soms even zoeken. Hoe leg je je baby aan? Heb je wel genoeg melk? Drinkt je baby genoeg? De eerste dagen drinkt je baby kleine hoeveelheden bijzondere gele melk waar veel voedingsstoffen in zitten, colostrum. Na 30-40 uur komt er steeds meer melk en verandert het colostrum in witte moedermelk. Die verandering kan ook iets langer duren, bijvoorbeeld na een gecompliceerde bevalling of als je ziek bent.

Geef het de tijd: een jonge baby vraagt veel van je energie en je moet elkaar nog leren kennen. Het hoeft niet meteen allemaal perfect. Heb vooral vertrouwen, meestal komt het gewoon goed.

Mocht je in de eerste week hulp nodig hebben of vragen hebben over borstvoeding, dan kun je terecht bij je kraamverzorgende of verloskundige. Daarna kun je bij het consultatiebureau terecht. Ook een lactatiekundige kan je helpen als je vragen hebt over het geven van borstvoeding.

Hoe werkt borstvoeding?

Moeder en baby zijn een perfect koppel voor borstvoeding. Hormonen en reflexen zorgen ervoor dat het aanbod van de moeder zich afstemt op de vraag van de baby. Hoe vaker je baby aan de borst drinkt en hoe beter hij de borst leegdrinkt, hoe meer melk je aanmaakt.

Hormonen en reflexen zorgen ervoor dat het aanbod moedermelk van de moeder zich afstemt op de vraag van de baby. Hoe dat werkt? Bekijk het filmpje.

Wat zit er in moedermelk?

Moedermelk wordt gemaakt uit het bloed van de moeder. De samenstelling van moedermelk is erg complex en verandert steeds een beetje: moedermelk groeit mee met de leeftijd van het kindje. De eerste melk, het colostrum, bevat extra veel afweerstoffen en is heel rijk aan eiwitten. Via overgangsmelk geeft de borst ongeveer 2 weken na de geboorte rijpe moedermelk.

Hoe moedermelk eruit ziet, hangt dus af van de leeftijd van de baby, maar ook van het moment van de dag. Het ziet er soms waterig uit, met een groene of blauwe zweem erover, of juist wit en romig. Al die verschillen zijn normaal. Moedermelk is altijd van goede kwaliteit. Zelfs wanneer je moe of ziek bent. Het bevat dan juist antistoffen tegen de bacteriën waar jij ziek van bent geworden. Lees meer over moedermelk.

sluiten

Voorbereiden op borstvoeding

In deze video tips en tricks voor een goede voorbereiding op borstvoeding geven. Bekijk de hele serie over borstvoeding op ons YouTubekanaal.

Teaserafbeelding voor video ''

Hoeveel voeding heeft mijn baby nodig?

Veel vrouwen die net (opnieuw) moeder zijn geworden zijn bang dat hun baby niet genoeg drinkt. Wees gerust: die angst is vaak onterecht. Een baby neemt wat hij nodig heeft.

Of je baby nou borst- of flesvoeding krijgt: het heeft evenveel voeding nodig. Het enige verschil is dat je bij flesvoeding precies ziet hoeveel hij of zij krijgt. Hoe vaak je baby wil drinken, hangt niet af van borst- of flesvoeding, maar van zijn of haar behoeftes. Lees meer over hoeveel voeding je baby nodig heeft.
Afbeelding bij quote '"Na de geboorte kwam mijn melkproductie maar langzaam op gang."'

"Na de geboorte kwam mijn melkproductie maar langzaam op gang."

Moeder Annelieke
Borstvoedingsverhalen

Extra vitamines voor je baby

Moedermelk bevat bijna alle voedingsstoffen die je baby nodig heeft. Alleen van de voedingsstoffen vitamine K en D heeft je baby extra nodig.

Waarom is dat nodig en hoeveel kun je het beste geven?

Hulp nodig?

Door pijn bij het voeden, te kort of niet vaak genoeg voeden, geen nachtvoeding, ernstige stuwing of een medische reden kan het zijn dat de melkproductie niet goed op gang komt. Je kunt dan denken dat je niet genoeg melk aanmaakt. Heb je het idee dat je te weinig melk aanmaakt? Zeg het tegen je kraamverzorgende of neem contact op met een lactatiekundige. Ze kunnen je ook helpen als je baby niet wil drinken of als het niet lukt om je kindje goed aan te leggen. Ze kunnen tips geven om niet te gespannen te reageren en rustig te blijven. Vaak lukt het even later beter. Meestal kun je uiteindelijk voldoende borstvoeding aanmaken.

Als het niet goed lukt met borstvoeding geven kan dat een vervelend of gefrustreerd gevoel geven. Bedenk dat het niets zegt over jouw kwaliteiten als ouder. Wees niet te streng voor jezelf als het niet lukt, maar vraag om hulp. Je hoeft het niet alleen te doen. Bespreek het bijvoorbeeld met je kraamverzorgende of een lactatiekundige en laat ze eens meekijken. Dan kan borstvoeding misschien alsnog goed op gang komen. En als je uiteindelijk besluit geen borstvoeding te geven, voel je dan niet schuldig. Jij kunt zelf het beste de voor- en nadelen voor jezelf op een rij zetten. Kunstvoeding is een betrouwbaar en veilig alternatief. Als je wel iets aan melkproductie hebt kun je ervoor kiezen om borstvoeding met kunstvoeding te combineren.

Huilt je baby veel en twijfel je of je kind honger heeft of iets anders, zoals darmkrampjes of koemelkallergie? Herken de signalen.

Quiz: Wat weet jij van borstvoeding? Quiz: Wat weet jij van borstvoeding?

Helpen sommige producten om je productie te verhogen? Mag je alles eten en drinken als je borstvoeding geeft? En helpt het om veel water te drinken? Test hoe het zit met jouw kennis!

Steeds meer vaste voeding

Als je baby tussen de 4 en 6 maanden oud is, kun je starten met het geven van een paar kleine oefenhapjes, die nog niet in de plaats komen van borstvoeding. De oefenhapjes zijn dus extra. Na 6 maanden heeft je kind naast borstvoeding ook meer energie uit vaste voeding nodig. Je kunt gewoon borstvoeding naast de vaste voeding blijven geven.

Als je na 6 maanden langzaam overgaat op steeds meer vaste voeding, past de borstvoeding zich aan: je bouwt dan de borstvoeding heel geleidelijk samen met je kind vanzelf af. Je kind heeft nog steeds borstvoeding nodig, maar de hoeveelheid die nodig is wordt minder. Je kunt borstvoeding blijven geven zo lang jij en je kind dat prettig vinden.

Als je beslist te stoppen met het geven van borstvoeding: dan bouw je doelbewust af. Zo kun je borstvoeding geven bewust afbouwen.

Vraag en antwoord

Ik heb iets gegeten dat niet meer goed was. Is dat erg voor mijn baby?
Heb je iets gegeten dat niet goed meer is, bijvoorbeeld een stukje beschimmeld brood of melk die over de datum was? Dan is dat in principe niet erg. Ook als je er een voedselinfectie van krijgt is dat meestal alleen vervelend voor jezelf. Je kunt gewoon doorgaan met het geven van borstvoeding.
sluiten
Krijgt mijn baby darmkrampjes van wat ik eet tijdens de borstvoeding?

Koolsoorten, uien, scherpe kruiden… Darmkrampjes komen niet door wat jij als moeder eet, maar door de ontwikkeling van de darmen.

Moet je baby veel huilen en denkt je dat hij last heeft van zijn buik? Lees wat je kunt doen tegen darmkrampjes.

Darmkrampjes komen niet door jouw voeding, maar door de ontwikkeling van de darmen.
Na 3 maanden zijn de darmkrampjes over het algemeen over. Mocht je toch het idee hebben dat je kind reageert op wat je eet, dan is het een kwestie van uitproberen en afstrepen.

Let op: als je borstvoeding geeft, dan kun je beter geen (borstvoedings)thee met venkel, anijs, of kaneel drinken. Geef dit ook niet aan je baby tegen darmkrampjes. Het helpt niet. Bovendien kunnen kleine baby’s vrij snel meer van bepaalde plantengifstoffen uit deze soorten thee binnenkrijgen dan goed voor ze is.

sluiten
Is borstvoedingsthee veilig om te drinken tijdens mijn zwangerschap of als ik borstvoeding geef?
Het gebruik van borstvoedingsthee met venkel en anijs wordt door het Voedingscentrum afgeraden voor zwangeren en vrouwen die borstvoeding geven. Borstvoedingsthee met venkel en anijs bevat namelijk aromastoffen (allylalkoxybenzenen) zoals estragol, trans-anethol en d-carvon die schadelijk zijn voor de lever. Van estragol is uit studies met muizen bekend dat het levertumoren kan veroorzaken.

Gezondheidsrisico's voor baby's niet uitgesloten

Onderzoek van BuRO, het onafhankelijke onderzoeksbureau van de NVWA, geeft aan dat gezondheidsrisico’s voor baby’s niet kunnen worden uitgesloten. Baby’s hebben vergeleken met volwassenen een laag gewicht. Hierdoor kunnen ze vrij snel meer van deze aromastoffen (met name estragol) binnenkrijgen dan goed voor ze is.

Uit voorzorg is daarom het advies om geen borstvoedingsthee met venkel en anijs te drinken voor zwangeren en vrouwen die borstvoeding geven. Geef ook geen venkel- en anijsthee aan baby’s. Voor volwassenen met matig gebruik (1-2 koppen per dag) zijn er geen gezondheidsrisico’s te verwachten door het drinken van venkel- of anijsthee.

Samenstelling borstvoedingsthee niet wettelijk vastgelegd

De term ‘borstvoedingsthee’ is niet in de wet vastgelegd, dus er is niet wettelijk bepaald wat erin zit. De samenstelling kan dus heel divers zijn. Kijk op de verpakking bij de ingrediëntenlijst wat erin zit. In borstvoedingsthee zit ook vaak karwij. Dat bevat veel minder van de schadelijke aromastof estragol en voornamelijk de aromastof d-carvon. Hiervan is het risico voor de baby via het drinken van thee verwaarloosbaar.

Helpt borstvoedingsthee de productie van borstvoeding?

Borstvoedingsthee wordt vaak aangeprezen met de claim dat het de moedermelkproductie bevordert en de moedermelk verbetert. Deze claims zijn niet wetenschappelijk bewezen. Ook voor baby’s wordt venkel- of anijsthee soms aangeraden omdat het zou helpen tegen darmkrampjes. Ook dit is niet bewezen en raadt het Voedingscentrum af.

Venkel en anijs als groente of kruid

Het eten van venkel als groente is geen enkel probleem. Hierin zitten deze aromastoffen in veel lagere concentraties. Ook het gebruik van een beetje anijs als kruid in een gerecht of bijvoorbeeld in beschuit met muisjes is geen probleem. Daar zitten veel minder van deze aromastoffen in dan in thee.

Het gebruik van anijs in melk of andere anijsdranken is niet in dit onderzoek meegenomen. Het is niet helemaal bekend hoeveel aromastoffen er in deze dranken zitten. Als je hierover onzeker bent, kun je anijsdranken uit voorzorg niet nemen.

Wel borstvoedingsthee gedronken?

Als je borstvoedingsthee hebt gedronken hoef je niet direct zorgen te hebben over je baby. Dit advies is uit voorzorg omdat de effecten niet helemaal bekend zijn. Het is beter om in het vervolg geen borstvoedingsthee te drinken.

Hulp bij borstvoeding geven

Als je vragen hebt over je melkproductie, dan kun je contact opnemen met een lactatiekundige voor ondersteuning. Je kunt een lactatiekundige vinden via de Nederlandse Vereniging van Lactatiekundigen. Of kijk op onze pagina Hulp bij borstvoeding geven voor meer tips en advies.

sluiten