Wat is energiedrank?
Energiedrank is frisdrank met veel cafeïne en suiker, met uitzondering van de lightvarianten die geen suiker bevatten. Verder kunnen er ingrediënten als taurine, D-glucuronolacton en guarana in energiedrank zitten. Voorbeelden van energiedrank zijn: Red Bull, Burn, Monster en Bullit. Een speciaal soort energiedrankjes zijn de energieshots. Deze producten vallen niet onder de voedingsmiddelen maar zijn als supplement op de markt in kleine flesjes, 25 tot 75 milliter (ml), met een relatief hoog gehalte aan cafeïne en taurine.
Hoeveel cafeïne zit in energiedrank?
In de meeste blikjes energiedrank zit ongeveer 80 milligram (mg) cafeïne. Ter
vergelijking: dat is meer dan gemiddeld in een kopje koffie (=125 ml) dat ongeveer 60 mg cafeïne bevat, en ongeveer 4 keer zoveel als in een
glas cola (=200 ml). In een energyshot zit 50 tot 200 mg cafeïne.
In de Warenwet staat dat frisdrank niet meer dan 350 mg cafeïne per liter mag bevatten. In 1 blikje energiedrank (=250 ml) mag dus maximaal 88 mg cafeïne zitten.
Wat is taurine, D-glucuronolacton en guarana?
Taurine is een bioactieve stof die van nature
in vlees en vis zit. Ook komt taurine van nature in het lichaam voor en kan het lichaam
de stof zelf maken. Taurine heeft een rol in het zenuwstelsel en de
spieren, en beschermt de fotoreceptoren in het oog. Ook D-glucuronolacton komt
van nature in het lichaam voor. Het komt vrij bij de afbraak van glucose in het
lichaam. Guarana is een plant waarvan de zaadjes cafeïne bevatten. In 2015
heeft EFSA geconcludeerd dat de stoffen taurine, D-glucuronolacton en guarana
in energiedrank veilig zijn.
Energiedrank staat niet in de Schijf van Vijf. Het advies is om geen energiedrank te drinken of alleen bij
uitzondering. Het
is frisdrank met veel
suiker: per 100 ml 2 tot 4 suikerklontjes. Het
advies is zo min mogelijk dranken met suiker te drinken, omdat dit de kans op overgewicht en diabetes type 2 vergroot. Ook
light energiedrank staat niet in de Schijf van Vijf vanwege de zuren die je tanden aantasten.
Kun je uitdrogen van energiedrank?
Energiedrank is niet
vochtafdrijvend zoals alcohol. Maar tijdens inspanning waarbij veel vocht wordt verloren door zweten, zoals bij intensief sporten, helpt energiedrank niet goed om dit vocht
snel weer aan te kunnen vullen. Hierdoor kan energiedrank wel bijdragen aan uitdroging
van het lichaam. Verder stimuleert de cafeïne in energiedrank de nieren
waardoor het kan zijn dat je eerder moet plassen. Maar door de cafeïne ga je niet
in totaal méér plassen, en je verliest dus uiteindelijke in totaal ook niet
méér vocht door energiedrank.
Wat zijn de effecten van cafeïne
in energiedrank?
De cafeïne in energiedrank kan zowel
positieve als negatieve effecten hebben. Kijk hier voor een overzicht van de gezondheidseffecten van cafeïne.
Geeft energiedrank je energie?
De cafeïne in
energiedrank geeft je lichaam geen energie in de vorm van calorieën zoals vetten, suikers en eiwitten dat wel
doen. Cafeïne is een stof met een psychomotorisch stimulerend effect: het heeft
invloed op wat je doet, voelt en denkt. Een hoeveelheid cafeïne van 75 mg of
meer kan alertheid en concentratie verhogen. Cafeïne geeft je lichaam op
zichzelf dus geen energie, maar kan je wel het gevoel geven meer energie te
hebben. Hoe groot deze effecten zijn, verschilt per persoon.
Is energiedrank een goede
sportdrank?
Nee,
energiedrank is niet geschikt als sportdrank. Energiedrank wordt ingedeeld bij de hypertone dranken, vanwege het
hoge suikergehalte. Het lichaam kan het vocht uit hypertone dranken minder snel
en goed opnemen. Tijdens inspanning waarbij veel vocht wordt verloren door
zweten, kunnen deze dranken daardoor juist verder bijdragen aan
uitdroging van het lichaam. Ook kan het zorgen voor een klotsende buik en
andere maag- en darmklachten.
Kan energiedrank je sportprestaties
verbeteren?
Sporters krijgen met een voedingspatroon volgens
de richtlijnen van de Schijf van Vijf alle energie en voedingsstoffen binnen voor een goede
sportprestatie. Cafeïne in bijvoorbeeld energiedrank kan helpen daarnaast nét nog wat meer uit de
sportprestatie te halen. Cafeïne kan helpen je alertheid en concentratie te
verhogen. Daarnaast kan het duurprestaties en uithoudingsvermogen verbeteren,
en de zwaarte van de inspanning voor je gevoel verlagen. Hoeveel beter
sportprestaties kunnen zijn door cafeïne, verschilt sterk per persoon.
Om een effect op je sportprestaties te hebben, moet je gemiddeld tussen de 3 en 6 mg
cafeïne per kilogram lichaamsgewicht nemen. Soms heeft 2 mg per kilogram
lichaamsgewicht ook al effect. Voor iemand van 70 kg komt dat neer op een
hoeveelheid cafeïne tussen de 140 en 420 mg. De cafeïne kun je binnenkrijgen via (light) energiedrank,
maar ook door het drinken van een aantal koppen sterk gezette koffie, kauwgom
met cafeïne of via een supplement. Het is lastig te bepalen wat het beste
moment is om de cafeïne te nemen. Dit hangt ook af van het soort inspanning.
Het is overigens voor
fabrikanten niet toegestaan claims over cafeïne op het etiket van
producten te zetten.
Is energiedrank veilig?
Ja, (light) energiedrank staat niet in de Schijf van Vijf, maar het kan in het algemeen wel veilig (bij uitzondering) worden gedronken. Wat betreft de cafeïne
geldt dat een volwassene in het algemeen veilig tot 200 mg cafeïne in één keer kan
nemen. Dat zou neerkomen op ongeveer 2,5 blikje (light) energiedrank in één
keer achter elkaar.
Is energiedrank veilig bij het
sporten?
In het algemeen is het voor
een volwassene ook veilig tot 200 mg cafeïne, oftewel tot 2,5 blikje
energiedrank, te nemen binnen twee uur voor het (intensief) sporten. Maar voor zwangeren, mensen van 45 jaar of ouder, of bij ongewone omstandigheden zoals
extreme temperatuur of bij grote hoogte, is niet met zekerheid te
zeggen welke hoeveelheden veilig zijn of niet.
Is het
veilig energiedrank en alcohol te combineren?
Alcohol is niet gezond en
daarom is het advies geen alcohol te drinken. En als je toch drinkt, dan
niet meer dan 1 glas per dag. Alcohol en de cafeïne in energiedrank hebben
tegenovergestelde effecten: alcohol verlaagt de reactiesnelheid en geeft een
ontspannen gevoel, terwijl cafeïne de reactiesnelheid verhoogt en een licht
stimulerende werking heeft. Het is niet waarschijnlijk dat cafeïne de effecten
van alcohol kan maskeren. De risico’s van alcoholgebruik, zoals uitdroging en
overmatig alcoholgebruik, zouden wel vergroot kunnen worden als alcohol
gecombineerd wordt met energiedrank. Uit voorzorg is het advies geen
combinaties van energiedrank met alcohol te drinken.
Kunnen zwangeren energiedrank drinken?
Wat betreft de cafeïne in
energiedrank geldt dat bij zwangeren geen negatieve gezondheidseffecten worden
verwacht als ze niet meer dan 200 mg cafeïne nemen over de dag. Als alleen naar de cafeïne gekeken wordt, zouden
zwangeren dus gemiddeld gezien veilig tot 2 blikjes energiedrank kunnen
drinken op een dag. Drinkt de zwangere op die dag ook
koffie en thee? Dan geldt een lagere hoeveelheid energiedrank. Maar in het algemeen is het advies geen
energiedrank te drinken, of alleen bij uitzondering. Lees hier meer informatie en adviezen over cafeïne en zwangerschap.
Kun je energiedrank drinken als je borstvoeding geeft?
Wat betreft de cafeïne in energiedrank geldt dat als je borstvoeding geeft geen negatieve gezondheidseffecten worden verwacht als je niet meer dan 200 mg cafeïne nemen over de dag. Als alleen naar de cafeïne gekeken wordt, zouden je als je borstvoeding geeft dus gemiddeld gezien veilig tot 2 blikjes energiedrank kunnen drinken op een dag. Drinkt degene die borstvoeding geeft op die dag ook koffie en thee? Dan geldt een lagere hoeveelheid energiedrank. Maar in het algemeen is het advies geen energiedrank te drinken, of alleen bij uitzondering. Lees hier meer informatie en adviezen over cafeïne en het geven van borstvoeding.
Kunnen kinderen energiedrank drinken?
Vanwege de cafeïne wordt
energiedrank voor jonge kinderen afgeraden. Voor oudere kinderen, vanaf rond de
13 jaar, geldt dat ze in principe veilig tot 1 blikje energiedrank zouden
kunnen drinken per dag. Drinkt een kind ook thee (of koffie)? Dan geldt een lagere hoeveelheid
energiedrank. Maar in het
algemeen is het advies geen energiedrank te drinken, of alleen bij uitzondering. Lees hier meer informatie en adviezen over cafeïne en kinderen.
Wat staat op het etiket van energiedrank?
Vanuit de wet is het verplicht dat op het etiket van energiedrank staat: ‘Hoog cafeïnegehalte. Niet aanbevolen voor kinderen en als je zwanger bent of borstvoeding geeft’.