Omschrijving
Voorbeelden van frisdranken zijn cola, sinas, 7-up, tonic en bitter lemon. Vruchtendranken zijn ook frisdranken, zoals vruchtennectar, dubbeldrank, vruchtensiroop (aanmaaklimonade en diksap), ijsthee, gevitamineerd water en sportdranken waaraan suiker is toegevoegd. Vruchtensap valt niet onder frisdrank, maar bevat ongeveer evenveel suiker waardoor de adviezen voor vruchtensap overeenkomt met het advies voor frisdrank.
Frisdranken hebben een aantal negatieve effecten op de gezondheid.
Risico op diabetes type 2
Er is een verband tussen het ontstaan van diabetes type 2 en het drinken van dranken met toegevoegd suiker, zoals frisdrank of vruchtendrank. Het drinken van ongeveer 330 milliliter per dag geeft een 20% hoger risico op diabetes type 2.
Risico op overgewicht
Frisdranken bevatten suiker en dat levert calorieën. Gewone frisdrank levert ongeveer 100 kilocalorieën per glas (250 ml). Dat komt neer op ongeveer 6,5 suikerklontje. Als je veel frisdrank drinkt, neemt de kans op overgewicht toe. De kans is ook groot dat kinderen die veel calorierijke frisdranken nemen, op latere leeftijd overgewicht krijgen.
Cafeïne
In sommige frisdrank, zoals cola zit
cafeïne.
Gebit
Zuren in frisdranken zijn niet goed voor het tandglazuur. Dat geldt ook voor light-frisdrank. Hoe vaker het tandglazuur met zuur in aanraking komt, hoe sneller je gaatjes krijgt.
Krijg je van light-frisdranken overgewicht?
In light-frisdranken is al het suiker of een deel van het suiker vervangen door zoetstoffen, zoals aspartaam (E951), cyclamaat (E952) of stevia (E960).
In de media verschijnen soms berichten over een link tussen light-frisdranken en overgewicht. Het gaat dan bijvoorbeeld over onderzoek waarin mensen die light-frisdranken drinken worden vergeleken met mensen die frisdranken met suiker drinken. Uit sommige van die onderzoeken komt naar voren dat de mensen die light-frisdranken drinken een hoger gewicht blijken te hebben dan mensen die frisdranken met suiker drinken. Maar dit betekent nog niet dat light-frisdranken zorgen voor overgewicht. Het zou kunnen dat mensen die al overgewicht hebben juist meer light-frisdranken drinken omdat ze minder calorieën willen binnenkrijgen. Of dat mensen die veel frisdranken drinken over het geheel gezien andere leefgewoonten hebben, die alles bij elkaar zorgen voor overgewicht.
Het sterkste bewijs komt van onderzoeken waarbij één groep mensen doelbewust een tijdje light-frisdranken krijgt, en de andere groep een tijdje frisdrank met suiker. Uit dit soort onderzoek blijkt dat mensen in de groep met light-frisdranken minder calorieën binnenkrijgen. Ook lijkt, in ieder geval op de korte termijn, het gewicht van mensen die te zwaar zijn af te nemen. Er is alleen niet voldoende bewijs om te kunnen zeggen dat het drinken van light-frisdranken in plaats van frisdranken met suiker helpt voor de lange termijn om op gewicht te blijven of om overgewicht tegen te gaan.
Veiligheid
In light-frisdranken komen zoetstoffen voor die op het etiket staan aangeduid als E-nummer. Mensen met de erfelijke stofwisselingsziekte
phenylketonurie (PKU) moeten de zoetstof aspartaam mijden. Lees meer over
zoetstoffen.
Voedingsadvies
Vanwege de kans op overgewicht en diabetes type 2 geldt het advies zo min mogelijk frisdrank te drinken.
Frisdrank staat niet in de Schijf van Vijf. Je kunt in plaats van frisdrank water, thee en koffie zonder suiker drinken. Lees meer over drinken dat wel in de Schijf van Vijf staat en over hoe je om kunt gaan met frisdrank en andere producten die niet in de Schijf staan.
Gebit
Ook light-frisdrank staat niet in de Schijf van Vijf vanwege het effect op het tandglazuur. Als je toch (light)frisdrank drinkt is het daarom het beste om het achter elkaar op te drinken om het aantal zuuraanvallen op het gebit beperkt te houden.
Etiket
Lees altijd het etiket om te zien hoeveel calorieën de frisdrank levert.
Frisdranken waarin geen of weinig energie (calorieën) zit, worden op het etiket aangeduid met:
- ‘bevat geen energie’: minder dan 4 kilocalorieën (kcal) per 100 milliliter
- ‘lage energetische waarde’: minder dan 20 kcal per 100 milliliter
- Light-frisdrank: minimaal 30% minder calorieën dan gemiddeld, maar vaak zitten er helemaal geen calorieën in.